Turkish Studies
International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic
Volume 12/6, p. 881-902
DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.11596
ISSN: 1308-2140, ANKARA-TURKEY
Article Info/Makale Bilgisi
 Received/Geliş: 20.02.2017 Accepted/Kabul: 28.03.2017
Referees/Hakemler: Prof. Dr. Mehmet Dursun ERDEM – Doç. Dr.
Muhammet KOÇAK – Yrd. Doç. Dr. Murat ÖZCAN – Dr. Gürkan
DAĞBAŞI
This article was checked by iThenticate.
ARAPÇA KONUŞMA BECERİSİ ÖZYETERLİK ALGISI
ÖLÇEĞİNİN GELİŞTİRİLMESİ
Abdullah YEŞİLYURT*
ÖZET
Bu çalışmada, Arapça konuşma becerisi özyeterlik algısını
ölçmeye yönelik bir ölçek geliştirmek amaçlanmıştır. Ölçeğin geçerlik
güvenirlik çalışması, 2014-2015 eğitim öğretim yılı bahar döneminde
Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi’nde Arapça öğretmenliği
bölümünde ve Kırıkkale Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Arapça
Mütercim-Tercümanlık bölümünde öğrenim gören toplam 99 katılımcı
ile gerçekleştirilmiştir. Ölçek maddelerinin, Arapça konuşma özyeterlik
algısı ile ilişkili olup olmadığını incelemek amacıyla düzeltilmiş maddetoplam
puan korelasyonları hesaplanmıştır. Kaiser Mayer Olkin (KMO)
katsayısı ve Barlett testi yapılmış ve KMO katsayısının .808 olduğu
görülmüştür. Elde edilen verilerin faktör analizi için uygun olduğu
sonucuna ulaşılmıştır, bundan dolayı düzeltilmiş madde-toplam puan
korelasyon değeri .40 tan düşük olan maddeler ölçekten çıkarıldıktan
sonra, ölçeğin yapı geçerliğine ilişkin kanıtlar elde etmek amacıyla
açımlayıcı faktör analizi yapılmıştır. Yapılan faktör analizi sonucunda
birinci faktörün açıkladığı varyans oranı, %27.591 çıkmıştır. Maddelerin
ölçekte yer alabilmeleri için faktör yükünün en az 0.40 olması ve birinci
faktör dışında yüksek yük değeri almıyor olması ölçüt alınarak faktör
azaltma yoluna gidilmiştir. Bu maddelerin ölçekten çıkarılmasından
amaç yapı geçerliğinin azalmasına engel olmaktır. Geriye kalan 24
madde için tekrar Kaiser Mayer Olkin (KMO) katsayısı ve Barlett testi
yapılmış, KMO katsayısı .829 çıkmıştır. 24 maddeye tekrar faktör
analizi uygulanmış ve bu maddelerin ilk faktörde yüksek yük değeri
aldıkları görülmüştür (%30,909). Toplam 24 maddeden oluşan ‘Arapça
Konuşma Becerisi Özyeterlik Algısı Ölçeği’ 424 öğrenciye uygulanmıştır.
Ancak doğru ve eksiksiz olarak doldurulmamış olduğu tespit edilen 28
adet form iptal edilmiş ve toplam 396 öğrencinin verileri kullanılmıştır.
Bilgisayar ortamına aktarılan veriler SPSS 15,0 istatistik programı
vasıtasıyla analiz edilmiştir. Araştırmanın sonucunda, katılımcıların
Arapça konuşma becerileri özyeterlik algılarının bazı değişkenler
açısından incelenmiş ve istatistiksel bilgiler sunulmuştur. Buna göre,

* Arş. Gör. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Arap Dili Eğitimi ABD, El-mek: yemyesilyurt@gmail.com
882 Abdullah YEŞİLYURT
Turkish Studies
International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic
Volume 12/6
kız öğrenciler ile erkek öğrenciler arasında, Arapça konuşma becerisi
özyeterlik algıları açısından istatistiksel olarak anlamlı bir fark
bulunmazken, katılımcıların Arapça konuşma becerisine ilişkin
özyeterlik algıları; yaş ve sınıf düzeyi değişkenlerine göre istatistiksel
olarak anlamlı derecede farklılık gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır.
Anahtar Kelimler: Özyeterlik Algısı, Arapça Konuşma Becerisi
Öğretimi, Ölçek Geliştirme
DEVELOPMENT OF SELF-EFFICACY PERCEPTION SCALE
RELATED TO ARABIC SPEAKING SKILLS
ABSTRACT
This study aims to develop a Self-Efficacy Scale for Arabic
Speaking Skills. The scale was tested for validity and reliability with
overall 99 participants majoring in the Department of Arabic Language
Teaching at Gazi Faculty of Education at Gazi University and in the
Department of Arabic Translation and Interpreting at the Faculty of
Letters at Kırıkkale University in the spring semester of 2014-2015.
Adjusted item-total values correlations were calculated for the scale
items in order to see whether the scale items related to the perception of
self-efficacy for Arabic speaking. Kaiser-Mayer-Olkin (KMO) coefficient
and Bartlett’s test were applied; and KMO coefficient was found to be
.808. Obtained data was concluded to be suitable for factor analysis; for
that reason, factor analysis was carried out in order to collect evidence
on the construct validity of scale after excluding the items with an
adjusted item-total values correlation values lower than .40 from the
scale. The variance rate explained by the first factor was found to be
27.591% as a result of the factor analysis carried out. Factor reduction
was adopted by ruling that items should have a minimum factor loading
of 0.40 in order to be included in the scale and didn’t take any high
loading value other than the first factor. The reason why those items
were excluded from the scale was to prevent decrease in the construct
validity. The remaining 24 items were applied Kaiser-Mayer-Olkin
(KMO) coefficient and Bartlett’s test again; and KMO coefficient was
found to be .829. The 24 items were applied factor analysis again; and
those items were observed to take high loading value in the first factor
(30.909%). Consisting of 24 items in total, ‘Scale for Perception of SelfEfficacy
for Arabic Speaking Skills’ was carried out on 424 students.
However, 28 forms were eliminated, being detected to be filled
inaccurately and incompletely; and the data from 396 students in total
was used. Computerized data was analyzed using SPSS 15.0 statistical
software. Conclusion part of the study investigates perceptions of selfefficacy
for Arabic speaking skills of participants with regards to certain
variables; and presents statistical information. Accordingly, we came to
the conclusion that no statistically significant difference was found with
regards to perceptions of self-efficacy for Arabic speaking skills between
female and male students while perceptions of self-efficacy regarding
Arabic speaking skills for the participants statistically varied to a
significant degree in respect to the variables of age and class level.
Arapça Konuşma Becerisi Özyeterlik Algısı Ölçeğinin Geliştirilmesi 883
Turkish Studies
International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic
Volume 12/6
STRUCTURED ABSTRACT
Aim of the Research Study
The basic principle of foreign language teaching is to teach for
communication. Therefore, speaking skill is the most essential one
among the language skills. Bygate (1987, p. 4) states that foreign
language learners need to improve their speaking skill because people
mostly use speaking skill in order to interact with each other from the
beginning of the humanity.
Self-efficacy is the basic concept of Bandura's social learning
theory. Bandura (1977, p. 193) describes self-efficacy as ‘‘the conviction
that one can successfully execute the behavior required to produce the
outcomes’.
When international literature is examined, it is observed that
there are many research studies on self-efficacy in foreign language
education (Davoudi, M. & Chavosh M, 2016; Redmond, 2015; Raoofi,
Tan, & Chan, 2012; Stanger, Jhangiani and Tarry, 2011; Zulkosky,
2009). In view of national (Turkish) setting, it is observed that research
studies on language teaching and self-efficacy were generally conducted
in the field of English Language Teaching. (Genç, Kuluşaklı, and Aydın
2016; Kaşık, 2014; Ülkümen, 2013; Hancı Yanar and Bümen, 2012;
Açıkel, 2011; Semiz, 2011). As regards the research studies in the field
of Arabic Language Teaching, it may be concluded that there is no
study on the concept of self-efficacy.
In this context, the main purpose of this research study is to
develop a valid and reliable instrument for measuring the students’ selfefficacy
perceptions of Arabic speaking skill.
The sub-questions of this study aim to determine whether there is
a significant difference in the levels of the students’ self-efficacy
perception of Arabic speaking skill in in the Departments of Arabic
Language Teaching, Arabic Translation and Interpreting, Arabic
language and literature according to variables of gender, age, and class
level.
Research Methodology
In the research, descriptive research design is used to determine
the students’ self-efficacy perceptions of speaking skill in the Arabic
Language Teaching, Arabic Language and Literature and Arabic
Translation and Interpreting
Çepni (2009, p. 34) explains that descriptive research studies are
used "to enlighten a given situation in general, to carry out evaluation
in line with the standards, and to shed light on the interrelationships
between the events".
Development of Measurement Instrument
The pilot scale was tested for validity and reliability with overall
99 participants majoring in the Department of Arabic Language
Teaching at Gazi Faculty of Education at Gazi University and in the
Department of Arabic Translation and Interpreting at the Faculty of
884 Abdullah YEŞİLYURT
Turkish Studies
International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic
Volume 12/6
Letters at Kırıkkale University in the spring semester of 2014-2015.
Adjusted item-total values correlations were calculated for the scale
items in order to see whether the scale items related to the perception of
self-efficacy for Arabic speaking. Kaiser-Mayer-Olkin (KMO) coefficient
and Bartlett’s test were applied; and KMO coefficient was found to be
.808. Obtained data was concluded to be suitable for factor analysis; for
that reason, factor analysis was carried out in order to collect evidence
on the construct validity of scale after excluding the items with an
adjusted item-total values correlation values lower than .40 from the
scale. The variance rate explained by the first factor was found to be
27.591% as a result of the factor analysis carried out. Factor reduction
was adopted by ruling that items should have a minimum factor loading
of 0.40 in order to be included in the scale and didn’t take any high
loading value other than the first factor. The reason why those items
were excluded from the scale was to prevent decrease in the construct
validity. The remaining 24 items were applied Kaiser-Mayer-Olkin
(KMO) coefficient and Bartlett’s test again; and KMO coefficient was
found to be .829. The 24 items were applied factor analysis again; and
those items were observed to take high loading value in the first factor
(30.909%). The Cronbach alpha reliability coefficient was measured at
899.
Findings
The first sub-question of the study is formulated as "Do selfefficacy
perceptions of Arabic speaking skill differentiate significantly in
view of gender?"
It can be concluded that there is no significant difference in the
self-efficacy perceptions of Arabic speaking skill between male students
and female students [t (394) = -1,265 p> 0.01].
When the analysis results are examined, it is observed that the
female and male students’ self-efficacy perceptions of Arabic speaking
skills are very close.
The second sub-question of the research study is formulated as
"Do self-efficacy perceptions of Arabic speaking skill differentiate
significantly in view of age?"
There is a statistically significant difference between ‘18-19 and
22-23 age groups’ and ‘20-21 and 22-23 age groups’ in terms of selfefficacy
perceptions of Arabic speaking skill [p < .05)].
There is no statistically significant difference between 18-19 and
20-21; 18-19 and 24-25; 18-19 and 25+; 20-21 and 24-25; 20-21 and
25+; 22-23 and 24-25; 22-23 and 25+; 24-25 / 25+ age groups in
terms of self-efficacy perceptions of Arabic speaking skill [p> .05].
The third sub-question of the research study is formulated as "Do
self-efficacy perceptions of Arabic speaking skill differentiate
significantly in view of class level?"
There is a statistically significant difference in the self-efficacy
perceptions of Arabic speaking skill between the 2nd and 3rd grades
and between the 2nd and 4th grades [p < .05]).
Arapça Konuşma Becerisi Özyeterlik Algısı Ölçeğinin Geliştirilmesi 885
Turkish Studies
International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic
Volume 12/6
There is no statistically significant difference in the self-efficacy
perceptions of Arabic speaking skill between the 1st and 2nd grades,
between the 1st and 3rd grades, between the 1st and 4th grades, and
between the 2nd and 4th grades [p> .05)]
Conclusion and Discussion
In this study, a valid and reliable scale, which could be used in
determining the students’ self-efficacy perceptions of Arabic speaking
skills in the Departments of Arabic Language Teaching, Arabic
Translation and Interpreting, Arabic language and literature, was
developed in view of the content and construct.
As a result, the internal consistency and reliability of Scale of SelfEfficacy
Perceptions of Arabic Speaking Skill are quite high.
There is no statistically significant difference between male and
female participants in terms of self-efficacy perceptions of Arabic
speaking skills. This finding is consistent with the research studies
carried out by Kıvılcım (2014), Bümen and Özaydın (2013) and Aykaç
Duman (2007). On the other hand, there is a significant difference in
the self-efficacy perceptions of the participants according to the variable
of gender in the research studies conducted by Çalışkan, Selçuk, and
Özcan (2010) and Akpınar-Dellal and Akın (2016).
According to the variable of age, there is a statistically significant
difference among the students in terms of self-efficacy perceptions of
Arabic speaking skills. There is no difference in some studies in view of
the variables of age and self-efficacy (Kıvılcım, 2014).
There is a statistically significant difference in self-efficacy
perceptions of Arabic speaking ability of students according to class
levels. In accordance with the research data, there is a gradual increase
in self-efficacy perceptions in line with the class level. That is to say,
self-efficacy is promoted as the level of learning increases. The research
studies conducted by Aykaç Duman (2007) and Çalışkan, Selçuk and
Özcan (2010) show the same findings related to the level of class.
Keywords: Self-efficacy, Arabic Speaking Teaching, Scale
Development
Giriş
Sosyo-kültürel bir varlık olarak birey, toplum içinde yaşamını dengeli bir şekilde
sürdürebilmek için diğer insanlarla iletişim halinde olmalıdır. Bu iletişimin temel faktörü olarak
dili göstermek mümkündür. “Dil, düşünce, duygu ve isteklerin, bir toplumda ses ve anlam
yönünden ortak olan ögeler ve kurallardan yararlanarak başkalarına aktarılmasını sağlayan çok
yönlü, çok gelişmiş bir dizgedir” (Aksan, 2009, s.51).
22 ülkede konuşulan dil olan, aynı zamanda İslam Konferansına üye ülkelerin pek çoğu
tarafından ikinci resmi dil olarak kullanılan Arapça, Birleşmiş Milletler Örgütünde kullanılan 5
resmi dilden biridir ve dünyada en çok konuşulan diller arasında da Çince, İngilizce ve
İspanyolcadan sonra gelmektedir.
Konuşma, insanın duygu ve düşüncelerini kullandığı dilsel ve iletişimsel bir eylemdir
(Özdemir, 1992, s.22). Nunan’a (1989, s.28) göre ise konuşma, ikinci bir dili ve başka yabancı
886 Abdullah YEŞİLYURT
Turkish Studies
International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic
Volume 12/6
dilleri öğrenmede birçok dil öğrencisi için mühim bir beceridir. Ayrıca dildeki başarı düzeyleri,
onların öğrendikleri dildeki sözlü iletişim becerisindeki başarıları ile ölçülmektedir.
Özcan (2014, s.154)’ın ifade ettiği üzere yabancı dil öğretiminin en temel ilkesi, dili
iletişim için öğretmektir. Dolayısıyla, dil becerileri arasında konuşma becerisi her zaman en
önemlisi olarak göze çarpmaktadır. Bygate (1987, s.4), yabancı bir dili öğrenen kişilerin konuşma
becerilerini geliştirmeleri gerektiğini ifade etmektedir. Çünkü ilk insandan günümüze kadar
insanoğlu, etkileşim ve iletişimde bulunmak için en yoğun olarak konuşma becerisini
kullanmaktadır.
Demirel (2012, s.32), bir yabancı dil öğretimine dinleme ve konuşma becerilerinin
öğretilmesi ile başlanması gerektiğini ifade etmektedir. Mitchell ve Myles da (1998, s.20)
konuşma becerisinin geliştirilmesi için dinleme becerisi gelişimine eşit miktarda yer verilmesinin
faydalı olacağını ifade etmişlerdir.
İşisağ ve Demirel’in (2010, s.193) dikkat çektiği gibi, yabancı dil öğretiminin genel
amaçlardan biri, öğretmen adaylarının öğrendikleri dili anlaşılabilir düzeyde konuşabilmeleridir.
Fakat yabancı dil öğretmen adayları üniversitede konuşma becerisi dersleri almalarına rağmen
öğretmenlik hayatlarına başladıklarında yabancı dili etkili ve anlaşılır bir şekilde
konuşamamaktadırlar. Dolayısıyla etkili bir şekilde konuşamayan bir öğretmenin, konuşma
becerisini öğrencilerine kazandırma hususunda etkisiz olacağı düşünülmektedir. Aynı şekilde
konuşma becerisinde yetkin olmayan bir mütercim-tercümanın da alanına tam olarak hakim olduğu
söylenemez.
Özyeterlik, Bandura’nın sosyal öğrenme kuramının temel kavramıdır. Bandura (1977,
s.193), özyeterlik algısını ‘bireyin olası durumlar ile başa çıkabilmesi için gerekli olan eylemleri ne
kadar iyi yapabildiğine ilişkin inancı’ olarak tanımlamaktadır.
Şengül (2011, s.2291) de bu kavramı tanımlarken özyeterliğin, bireylerin gözlemlenebilen
becerileri olmadığını, onların bu beceriler ile ne yapabileceklerine ilişkin inançları olduğunu ifade
etmiştir.
Bandura (1995, s.116) ayrıca özyeterliğin, bireyin bir şeyi yapıp yapamayacağından
bağımsız bir şekilde o şeyi yapabileceği konusundaki inancı olduğuna değinmiştir.
Arseven (2016, s.67) ise özyeterlik kuramının temel ilkesine değinirken, bireylerin
kendilerini yeterli hissettikleri eylemleri gerçekleştirme ihtimallerinin yüksek, yeterli olmadıklarını
düşündükleri eylemleri gerçekleştirme ihtimallerinin ise düşük olduğunu belirtmiştir.
Araştırmanın Amacı
Yurt dışındaki literatür incelendiğinde yabancı dil eğitiminde özyeterlik alanında birçok
çalışmanın yapıldığı gözlemlenmektedir. (Davoudi, M. & Chavosh M, 2016; Redmond, 2015;
Raoofi, Tan, & Chan, 2012; Stanger, Jhangiani ve Tarry, 2011; Zulkosky, 2009) Ülkemizdeki
literatür tarandığında ise dil öğretimi üzerine ve özyeterlik üzerine yapılan çalışmaların genellikle
İngilizce eğitimi alanında yapıldığı gözlemlenmiştir (Genç, Kuluşaklı, ve Aydın 2016; Kaşık, 2014;
Ülkümen, 2013; Hancı Yanar ve Bümen, 2012; Açıkel, 2011; Semiz, 2011). Arapça eğitimi
alanında yapılan araştırmalar incelendiğinde ise özyeterlik kavramına ilişkin herhangi bir çalışma
bulunmadığı gözlemlenmiştir.
Bu bağlamda araştırmanın temel amacı, öğrencilerin, Arapça konuşma becerisine ilişkin
özyeterlik algılarını tespit etmeye yönelik geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı geliştirmektir.
Çalışmanın alt amaçları ise şöyle sıralanabilir;
1) Cinsiyetlerine göre, yükseköğretim kurumlarında ilgili bölümlerde öğrenim gören
Arapça Konuşma Becerisi Özyeterlik Algısı Ölçeğinin Geliştirilmesi 887
Turkish Studies
International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic
Volume 12/6
öğrencilerin, Arapça konuşma becerisi özyeterlik algı düzeylerinde anlamlı bir fark olup
olmadığını,
2) Yaşlarına göre, yükseköğretim kurumlarında ilgili bölümlerde öğrenim gören
öğrencilerin, Arapça konuşma becerisi özyeterlik algı düzeylerinde anlamlı bir fark olup
olmadığını,
3) Sınıf düzeylerine göre, yükseköğretim kurumlarında ilgili bölümlerde öğrenim gören
öğrencilerin, Arapça konuşma becerisi özyeterlik algı düzeylerinde anlamlı bir fark olup olmadığını
saptamaktır.
Araştırma Yöntemi
Yükseköğretim kurumlarında ilgili bölümlerde öğrenim gören öğrencilerin konuşma
becerisi hususunda mevcut özyeterlik algılarının saptanması açısından bu araştırmada betimsel
yöntem kullanılmıştır. Çepni (2009, s.34) betimsel yöntemin kullanıldığı çalışmaların yürütülmesi
konusunda “genelde verilen bir durumu aydınlatmak, standartlar doğrultusunda değerlendirmeler
yapmak ve olaylar arası ilişkileri ortaya çıkarmak için yürütülür” ifadesini kullanmaktadır. Erkuş
(2013, s.94) ise ilişki aramayan çalışmalar için ‘betimsel çalışmalar’ ifadesini kullanmaktadır. İlgili
bölümlerde öğrenim gören öğrencilerin konuşma özyeterlik algıları, katılımcıların cinsiyetleri,
yaşları ve sınıf düzeyleri değişkenlerine göre incelenmiştir.
Çalışma Grubu
Araştırmanın evreni, Türkiye’deki devlet üniversitelerinde Arapça Öğretmenliği, Arap Dili
ve Edebiyatı ve Arapça Mütercim-Tercümanlık bölümlerinde öğrenim gören öğrencilerden
oluşmaktadır.
Araştırmanın örneklemi ise, Atatürk Üniversitesi, Kırıkkale Üniversitesi (İkinci Öğretim),
Kilis 7 Aralık Üniversitesi ve Adıyaman Üniversitesi’nde Arapça Öğretmenliği, Arap Dili ve
Edebiyatı ile Arapça Mütercim-Tercümanlık bölümlerinin birinci, ikinci, üçüncü ve dördüncü
sınıflarında öğrenim gören 396 öğrenciden oluşmaktadır. Araştırmaya katılan öğrencilerin %71,5’i
kız (285), %28,5’i ise erkektir (113). Bkz: Tablo 1
Tablo 1. Araştırmaya Katılan Öğrencilerin Cinsiyet Dağılımı
Sıklık(Frekans) Yüzde
Kız 283 71,5
Erkek 113 28,5
Toplam 396 100,0
Veri Toplama Aracının Geliştirilmesi
Çalışmada, Arapça konuşma özyeterlik ölçeğini geliştirmek amacıyla, kişisel bilgiler ile
taslak ölçek formundan oluşan anket kullanılmıştır. Taslak ölçeğin oluşturulması esnasında, ölçek
maddelerinin oluşturulması, uzman görüşüne başvurulması, ön deneme, geçerlik ve güvenirlik
çalışmasından oluşan aşamalar izlenmiştir.
Ölçek maddelerinin oluşturulmasında benzer ölçeklerden, uzman ve öğrenci görüşlerinden
yararlanılmıştır. Taslak ölçeğin maddeleri hazırlandıktan sonra iki Ölçme-Değerlendirme, bir
Rehberlik ve Psikolojik Danışma, bir Arap Dili Eğitimi ve bir Türkçe Eğitimi uzmanlarından
oluşan bir grubun görüşlerine başvurulmuştur. Taslak ölçek formu 14 olumsuz 54 olumlu madde
olmak üzere 68 maddeden oluşan 5’li likert tipindedir. Taslak ölçek formu 2014-2015 öğretim
888 Abdullah YEŞİLYURT
Turkish Studies
International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic
Volume 12/6
yılının bahar yarıyılında Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Arapça Öğretmenliği bölümünde
öğrenim gören 60 öğrenci ile Kırıkkale Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Arapça MütercimTercümanlık
bölümünde öğrenim gören 44 öğrenciye uygulanmıştır. Eksik veya yanlış
doldurulduğu anlaşılan 5 anket değerlendirme dışı tutulmuş, dolayısıyla değerlendirmeye alınan
ölçeklerin sayısı 99 olmuştur. Veriler IBM SPSS Statistics 15.0 yazılımı ile analiz edilmiştir.
Madde Analizi
Ölçek maddelerinin, Arapça konuşma özyeterlik algısı ile ilişkili olup olmadığını
incelemek amacıyla madde analizi yapılmıştır. Madde analiz tekniklerinden düzeltilmiş maddetoplam
puan korelasyonlarına bakılmıştır. Yapılan analizde maddelerin düzeltilmiş madde-toplam
korelasyon değerlerinin -0.07 (54. madde) ile 0.66 (8. madde) arasında değiştiği Tablo 2’de
görülebilmektedir.
Güvenilir madde için korelasyonun .30 olarak kabul edilse de çalışmada ölçülmek istenen
kavramla ilişkisi yüksek olan bir ölçek elde etmek amacıyla madde-toplam puan korelasyon değeri
.40 ve üzeri olan maddeler ölçeğe alınmıştır. Düzeltilmiş madde-toplam puan korelasyon değeri .40
tan düşük olan maddeler (1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 11, 12, 13, 15, 16, 20, 22, 23, 24, 25, 34, 41, 43, 46, 48,
49, 52, 53, 54, 56, 57, 58, 61) ölçekten çıkarılmıştır (Tablo 2).
Tablo 2. Taslak Ölçek Maddelerinin Düzeltilmiş Madde-Toplam Korelasyon değerleri
Madde Madde-Toplam
Korelasyonu
Madde Madde-Toplam
korelasyonu
Madde Madde-Toplam
Korelasyonu
M8 0,66 M66 0,48 M41 0,34
M45 0,65 M38 0,47 M50 0,34
M63 0,63 M27 0,47 M15 0,34
M37 0,62 M44 0,45 M56 0,33
M28 0,62 M55 0,44 M20 0,33
M65 0,60 M35 0,44 M24 0,33
M62 0,59 M40 0,44 M53 0,32
M19 0,58 M42 0,44 M3 0,29
M9 0,57 M51 0,44 M5 0,28
M14 0,56 M10 0,43 M25 0,27
M21 0,55 M16 0,43 M48 0,26
M26 0,53 M64 0,43 M52 0,26
M36 0,53 M67 0,42 M7 0,23
M17 0,52 M68 0,42 M1 0,22
M59 0,52 M33 0,41 M11 0,17
M18 0,51 M29 0,40 M4 0,17
M47 0,51 M2 0,38 M6 0,15
M39 0,51 M34 0,38 M46 0,03
M31 0,51 M61 0,38 M57 0,03
M30 0,50 M49 0,37 M54 -0,07
M32 0,49 M12 0,37
M60 0,49 M22 0,36
Arapça Konuşma Becerisi Özyeterlik Algısı Ölçeğinin Geliştirilmesi 889
Turkish Studies
International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic
Volume 12/6
Faktör Analizi
Düzeltilmiş madde-toplam puan korelasyon değeri .40 tan düşük olan maddeler ölçekten
çıkarıldıktan sonra, ölçeğin yapı geçerliğine ilişkin kanıtlar elde etmek düşüncesiyle faktör analizi
yapılmıştır. Araştırma sürecinde elde edilen verilerin faktör analizi için uygun olup olmadığı Kaiser
Mayer Olkin (KMO) katsayısı ve Barlett testi ile incelenir. “KMO katsayısı, veri matrisinin faktör
analizi için uygun olup olmadığını, veri yapısının faktör çıkarma için uygunluğu hakkında bilgi
verir” (Büyüköztürk, 2011, s.126). Büyüköztürk (2011) ayrıca, KMO katsayısının en az .60 olması
ve Barlett testinin anlamlı çıkmasının, verilerin faktör analizi için uygun olduğunu gösterdiğini
ifade etmiştir. Dolayısıyla, Tablo 3’te görüldüğü üzere, toplanan veriler için KMO katsayısı 0.808
olduğu için Arapça konuşma özyeterlik ölçeği elde etmek için toplanan maddelerin faktör analizi
için uygun olduğunu söylemek mümkündür.
Tablo 3. KMO ve Bartlett Örneklem Yeterliği Testi Sonucu
Kaiser-Meyer-Olkin Örneklem Yeterliği Ölçümü ,808
Bartlett's Testi Sonuçları Yaklaşık Khi-Kare 1969,204
Serbestlik Derecesi 703
Anlamlılık Düzeyi ,000
Dönüştürülmemiş temel bileşenler analizi kullanılarak yapılan faktör analizinde maddelerin
en çok birinci faktöre yük verdiği görülmüştür ancak birinci faktörün açıkladığı varyans oranı
%27.591 olduğu için ölçeğin bu haliyle tek faktörlü olduğunu söylemek mümkün değildir.
Maddelerin faktör yük değerleri Tablo 4’te görmek mümkündür.
Tablo 4. Toplam Varyans Açıklaması
Bileşen
İlk Özdeğerler Karesi Alınan Yüklerin Çıkarım Toplamları
Toplam
Varyans
Yüzdesi
Birikimli
Yüzde Toplam
Varyans
Yüzdesi
Birikimli
Yüzde
1 10,484 27,591 27,591 10,484 27,591 27,591
2 4,212 11,085 38,675 4,212 11,085 38,675
3 1,815 4,777 43,453 1,815 4,777 43,453
4 1,713 4,509 47,961 1,713 4,509 47,961
5 1,617 4,257 52,218 1,617 4,257 52,218
6 1,496 3,937 56,155 1,496 3,937 56,155
7 1,407 3,704 59,859 1,407 3,704 59,859
8 1,269 3,341 63,199 1,269 3,341 63,199
9 1,194 3,143 66,342 1,194 3,143 66,342
10 1,019 2,680 69,022 1,019 2,680 69,022
11 ,961 2,530 71,552
12 ,868 2,283 73,835
13 ,834 2,194 76,029
14 ,808 2,127 78,156
15 ,703 1,851 80,007
16 ,649 1,707 81,714
17 ,602 1,584 83,299
18 ,579 1,525 84,823
890 Abdullah YEŞİLYURT
Turkish Studies
International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic
Volume 12/6
Tablo 5. Otuz Sekiz Madde İle Yapılan Dönüştürülmemiş Temel Bileşenler
19 ,568 1,494 86,318
20 ,528 1,389 87,707
21 ,494 1,301 89,008
22 ,420 1,104 90,112
23 ,392 1,032 91,144
24 ,373 ,982 92,125
25 ,357 ,939 93,064
26 ,331 ,870 93,934
27 ,306 ,804 94,738
28 ,298 ,783 95,522
29 ,267 ,703 96,224
30 ,225 ,592 96,816
31 ,211 ,554 97,371
32 ,202 ,532 97,903
33 ,170 ,448 98,350
34 ,166 ,437 98,787
35 ,144 ,378 99,165
36 ,117 ,308 99,473
37 ,112 ,294 99,767
38 ,088 ,233 100,000
Çıkartma Metodu: Temel Bileşen Analizi
Madde 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
M45 ,698 ,200 -,214 -,190 ,014 -,160 ,273 ,219 ,005 ,099
M8 ,657 -,110 ,122 ,123 -,051 -,388 ,072 -,148 -,194 ,022
M37 ,651 -,183 ,021 -,225 -,048 -,212 -,046 ,282 ,023 -,160
M28 ,619 ,084 -,416 ,166 ,032 -,010 -,044 ,067 ,235 ,184
M19 ,603 ,269 ,034 -,098 -,308 -,007 ,077 -,096 -,212 ,059
M65 ,592 ,519 ,095 ,216 ,073 ,145 -,030 ,044 -,225 ,236
M63 ,587 ,136 ,034 ,222 -,054 -,378 -,110 -,103 ,338 -,198
M36 ,586 -,348 ,034 -,267 -,166 -,016 -,079 ,236 -,090 -,073
M9 ,586 ,205 -,464 -,132 -,091 ,158 -,095 -,290 -,123 -,087
M39 ,570 -,481 -,064 -,136 -,174 -,074 -,163 ,176 -,189 -,023
M26 ,569 -,072 ,161 -,287 ,079 ,093 -,199 -,321 ,283 ,062
M59 ,557 -,040 ,046 -,296 ,419 -,088 -,070 -,272 ,035 ,128
M62 ,557 ,168 -,176 ,187 -,301 -,258 -,301 -,159 ,018 -,122
M21 ,550 -,081 ,232 ,245 ,274 ,250 -,052 -,119 -,241 -,266
M14 ,538 ,333 ,131 ,407 ,035 ,194 -,003 -,010 -,215 ,103
M31 ,531 -,452 -,085 ,172 ,022 ,149 ,401 -,033 -,110 -,138
M18 ,525 ,347 -,335 -,126 ,066 ,234 -,369 -,044 ,017 -,105
M47 ,522 -,002 ,389 ,091 ,068 -,290 ,103 ,023 ,070 ,085
M32 ,502 -,465 ,023 ,257 ,014 -,056 ,101 -,220 ,226 ,140
M27 ,498 -,362 ,011 ,044 ,161 ,250 ,292 -,059 ,066 -,166
M30 ,472 ,094 ,410 -,041 -,052 ,119 -,289 ,321 ,404 -,200
M33 ,471 -,260 ,245 -,269 ,067 ,362 ,036 -,093 -,188 ,272
M60 ,471 ,336 -,144 -,034 -,018 ,334 ,266 ,122 ,074 -,366
M55 ,463 -,048 -,034 -,078 -,294 -,131 ,449 -,394 ,106 -,213
Arapça Konuşma Becerisi Özyeterlik Algısı Ölçeğinin Geliştirilmesi 891
Turkish Studies
International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic
Volume 12/6
Maddelerin ölçekte yer alabilmeleri için faktör yükünün en az 0.40 olması ve birinci faktör
dışında yüksek yük değeri almıyor olması ölçüt alınarak faktör azaltma yoluna gidilmiştir. Tablo 5
incelendiğinde 65. maddenin birinci faktörle birlikte ikinci faktöre de yüksek yük değeri aldığından
ölçekten çıkarılmıştır. 16, 17, 29, 35, 38, 40, 51, 55, 64 ,66, 67 ve 68. maddeler ise diğer faktörlere
yük verdiğinden, 62. Madde ise kontrol maddelerinden biri olduğu için ölçekten çıkarılmıştır. Bu
maddelerin ölçekten çıkarılmasından amaç yapı geçerliğinin azalmasına engel olmaktır. Geriye
kalan 24 madde için tekrar Kaiser Mayer Olkin (KMO) katsayısı ve Barlett testi yapılmış ve Tablo
6’da görüldüğü üzere KMO katsayısı .829 çıkmıştır, dolayısıyla bu 24 maddeye tekrar faktör
analizi uygulanmış ve bu maddelerin ilk faktörde yüksek yük değeri aldıkları görülmüştür (bkz:
Tablo 7). Mevzubahis maddeler atıldıktan sonra seçilen maddelerin temel bileşenler analizi sonucu
birinci faktör yükleri ve madde-toplam puan korelasyonları Tablo 8’de sunulmuştır.
Tablo 6. KMO ve Bartlett Örneklem Yeterliği Testi Sonucu
Kaiser-Meyer-Olkin Örneklem Yeterliği Ölçümü ,829
Bartlett's Testi Sonuçları Yaklaşık Khi-Kare 992,973
Serbestlik Derecesi 300
Anlamlılık Düzeyi ,000
M10 ,461 ,099 -,043 -,226 -,383 -,045 -,141 -,131 -,147 ,141
M44 ,461 -,153 -,226 ,298 -,208 ,020 ,308 ,321 ,227 ,334
M42 ,455 ,360 ,260 -,330 -,002 -,195 ,107 -,028 -,115 ,269
M66 ,445 ,632 ,079 -,118 ,015 ,097 -,043 ,044 ,236 ,108
M38 ,536 -,628 ,061 -,070 -,135 ,196 -,192 -,016 -,025 -,034
M40 ,510 -,617 ,117 -,072 ,024 ,069 -,159 ,123 ,084 ,017
M35 ,488 -,519 ,001 ,157 -,247 ,215 -,043 ,134 ,010 ,162
M67 ,421 ,506 -,041 -,009 ,088 ,367 ,110 -,019 ,309 ,134
M68 ,423 ,492 ,239 -,092 -,133 -,107 ,242 ,045 -,036 -,163
M64 ,397 ,464 ,187 ,231 -,087 -,022 -,104 ,342 -,272 -,116
M17 ,526 -,002 -,556 ,004 ,291 -,141 -,109 ,098 -,186 -,091
M29 ,361 ,000 ,257 ,552 ,035 ,009 -,228 -,246 -,021 -,006
M16 ,441 -,171 -,229 ,157 ,564 -,274 -,057 ,103 -,010 ,121
M51 ,459 ,033 ,179 -,221 ,506 -,127 ,159 ,113 -,052 -,139
Çıkartma Metodu: Temel Bileşen Analizi
892 Abdullah YEŞİLYURT
Turkish Studies
International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic
Volume 12/6
Tablo 7. Toplam Varyans Açıklaması
Bileşen
İlk Özdeğerler Karesi Alınan Yüklerin Çıkarım Toplamları
Toplam
Varyans
Yüzdesi
Birikimli
Yüzde Toplam
Varyans
Yüzdesi
Birikimli
Yüzde
1 7,727 30,909 30,909 7,727 30,909 30,909
2 2,167 8,670 39,579 2,167 8,670 39,579
3 1,503 6,012 45,591 1,503 6,012 45,591
4 1,368 5,473 51,064 1,368 5,473 51,064
5 1,289 5,154 56,218 1,289 5,154 56,218
6 1,142 4,569 60,788 1,142 4,569 60,788
7 1,054 4,218 65,006 1,054 4,218 65,006
8 ,959 3,837 68,842
9 ,847 3,387 72,230
10 ,774 3,098 75,328
11 ,742 2,967 78,295
12 ,674 2,696 80,991
13 ,567 2,269 83,260
14 ,528 2,110 85,370
15 ,517 2,068 87,438
16 ,466 1,865 89,303
17 ,456 1,825 91,127
18 ,399 1,597 92,725
19 ,379 1,515 94,239
20 ,325 1,301 95,540
21 ,288 1,153 96,693
22 ,239 ,956 97,649
23 ,210 ,841 98,490
24 ,200 ,802 99,292
25 ,177 ,708 100,000
Arapça Konuşma Becerisi Özyeterlik Algısı Ölçeğinin Geliştirilmesi 893
Turkish Studies
International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic
Volume 12/6
Tablo 8. Ölçek Maddelerinin Faktör Yük Değerleri İle Madde-Toplam Puan Korelasyonları
Madde Faktör Yük
Değeri
Madde-Toplam
Korelasyonu
Madde Faktör Yük
Değeri
Madde-Toplam
Korelasyonu
M45 ,703 0,69 M14 ,508 0,56
M8 ,672 0,66 M31 ,531 0,51
M37 ,668 0,62 M18 ,512 0,51
M28 ,619 0,62 M47 ,504 0,51
M19 ,618 0,58 M32 ,519 0,49
M63 ,593 0,63 M27 ,504 0,47
M36 ,603 0,53 M30 ,465 0,50
M9 ,606 0,57 M33 ,468 0,42
M39 ,591 0,51 M60 ,457 0,49
M26 ,581 0,54 M10 ,479 0,43
M59 ,561 0,52 M44 ,469 0,45
M21 ,527 0,55 M42 ,459 0,43
Tablo 8’de maddelerin faktör yük değerlerinin .459 ile .703 arasında değiştiği
görülmektedir. Tablo 7’de görüldüğü üzere de birinci faktörün açıkladığı varyans oranı 30,909
olarak bulunmuştur. Tek faktörlü ölçekler için kabul edilebilir açıklanan varyans oranının %30
olduğu göz önüne alındığında 24 maddelik Arapça Konuşma Becerisi Özyeterlik Algısı Ölçeği’nin
tek faktörlü olarak kullanılabileceği sonucuna ulaşılmıştır. Nihai ölçek, dördü olumsuz olmak üzere
toplam 24 maddeden oluşmuştur.
Ölçeğin son şekli için güvenirlik analizleri tekrarlandığında ölçeği oluşturan maddelerin
Tablo 8’de görüldüğü üzere .43 ile .69 arasında değiştiği ve Tablo 9’da görüldüğü üzere ölçeğin
tamamı için Cronbach Alpha iç tutarlılık düzeyinin 0,899 olduğu görülmektedir. Bu veriler ışığında
Arapça Konuşma Becerisi Özyeterlik Algısı Ölçeği’nin iç tutarlılığının kabul edilebilir derecede
olduğunu söylemek mümkündür. Yapılan çalışmaların sonuçları da ölçeğin geçerli ve güvenilir
olduğunu kanıtlamıştır.
Tablo 9. Güvenilirlik İstatistikleri
Cronbach Alpha Standartlaştırılmış Maddelere Dayalı Cronbach
Alfa
Madde Sayısı
,899 ,901 24
Bulgular ve Yorum
Birinci Alt Probleme İlişkin Bulgular ve Yorum
Araştırmanın birinci alt problemi “Arapça konuşma becerisine ilişkin özyeterlik algıları
cinsiyet değişkenine göre anlamlı derecede farklılık göstermekte midir?” şeklinde ifade edilmiştir.
Öğrencilerin, Arapça konuşma becerisine ilişkin özyeterlik algılarının cinsiyet değişkeni açısından
incelenmesi için yapılan t-testi sonuçları Tablo 10’da görülmektedir.
894 Abdullah YEŞİLYURT
Turkish Studies
International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic
Volume 12/6
Tablo 10. Cinsiyet Değişkenine Göre Öğrencilerin Özyeterlik Algıları Arasında Fark
Varyansları
n Eşitliği
Levene
Testi Ortalamaların Eşitliği için t Testi
F Sig. t
Serbestlik
derecesi
Sig. (2
Yönlü)
Ortalam
a farkı
Standart
hata
farkı
Farkın %99’luk
güven aralığı
Üst Alt
Topla
m
Varyansları
n Homojen
Olduğu
Varsayımı
3,81
9
,051
-
1,26
5
394 ,207 -1,91738 1,51629 -4,89841 1,06364
Varyansları
n Homojen
Olmadığı
Varsayımı
-
1,17
3
178,095 ,242 -1,91738 1,63490 -5,14365 1,30888
Tablo 10’da görüldüğü üzere, Arapça konuşma becerisi özyeterlik algısında, erkek
öğrencilerle kız öğrenciler arasında anlamlı bir fark yoktur [t(394)=-1,265 p>0.01].
Değerler incelendiğinde, kız öğrencilerle erkek öğrencilerin Arapça konuşma becerisi
özyeterlik algıları birbirine çok yakın olduğu gözlemlenmiştir.
Tablo 11. Öğrencilerin Arapça Konuşma Becerileri Özyeterlik Algılarının Cinsiyete Göre
Karşılaştırılmasına İlişkin Aritmetik Ortalama ve Standart Sapmaları
Cinsiyet N Ortalama Std. Sapma Std. Hata Ort.
Arapça Konuşma Becerisi
Özyeterlik Algısı
Kız 283 74,3216 12,87360 ,76526
Erkek 113 76,2389 15,35780 1,44474
İkinci Alt Probleme İlişkin Bulgular ve Yorum
Araştırmanın ikinci alt problemi “Arapça konuşma becerisine ilişkin özyeterlik algıları, yaş
değişkenine göre anlamlı derecede farklılık göstermekte midir?” şeklinde ifade edilmiştir.
Öğrencilerin, Arapça konuşma becerisine ilişkin özyeterlik algılarının yaş değişkeni açısından
incelenmesi için yapılan testler aşağıdaki tablolarda görünmektedir.
Tablo 12. Katılımcıların Cinsiyetlerine İlişkin Levene Homojenlik Testi Sonuçları
Levene Statistic df1 df2 Sig.
6,185 4 391 ,000
Arapça Konuşma Becerisi Özyeterlik Algısı Ölçeğinin Geliştirilmesi 895
Turkish Studies
International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic
Volume 12/6
Tablo 12’de görüldüğü üzere varyansların homojenlik varsayımı sağlanmadığından
parametrik olmayan yöntemlerden Tamhane testi uygulanmıştır.
Tablo 13. Katılımcıların Özyeterlik ve Cinsiyetleri Anova Değerleri
Karelerin Toplamı df Kareler Ortalaması F Sig.
Gruplar Arası 3747,480 4 936,870 5,255 ,000
Gruplar İçi 69701,691 391 178,265
Total 73449,172 395
Tablo 13’te görüldüğü üzere, Arapça konuşma becerisine ilişkin özyeterlik algısının, yaş
değişkenine göre istatistiksel olarak anlamlı derecede farklılık gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır [p <
.05].
Tablo 14. Yaş Değişkeninin Çoklu Karşılaştırılması
(I) Yaş (J) Yaş
Ortalama Fark (IJ)
Std. Hata Sig.
95% Güven Aralığı
Üst Sınır Alt Sınır
Tamhane 18-19 18-19
20-21 1,41990 1,40057 ,976 -2,5339 5,3737
22-23 -6,47616(*) 2,16287 ,033 -12,6475 -,3049
24-25 -4,94077 4,59331 ,969 -19,2063 9,3247
25 + -3,86636 3,53303 ,967 -15,1255 7,3928
20-21 18-19 -1,41990 1,40057 ,976 -5,3737 2,5339
22-23 -7,89606(*) 2,11432 ,003 -13,9365 -1,8556
24-25 -6,36067 4,57064 ,859 -20,5861 7,8648
25 + -5,28627 3,50352 ,801 -16,5026 5,9300
22-23 18-19 6,47616(*) 2,16287 ,033 ,3049 12,6475
20-21 7,89606(*) 2,11432 ,003 1,8556 13,9365
24-25 1,53539 4,85873 1,000 -13,2428 16,3135
25 + 2,60980 3,87183 ,999 -9,2526 14,4722
24-25 18-19 4,94077 4,59331 ,969 -9,3247 19,2063
20-21 6,36067 4,57064 ,859 -7,8648 20,5861
22-23 -1,53539 4,85873 1,000 -16,3135 13,2428
25+ 1,07440 5,60460 1,000 -15,6874 17,8362
25 + 18-19 3,86636 3,53303 ,967 -7,3928 15,1255
20-21 5,28627 3,50352 ,801 -5,9300 16,5026
22-23 -2,60980 3,87183 ,999 -14,4722 9,2526
24-25 -1,07440 5,60460 1,000 -17,8362 15,6874
* Ortalama farkı .05 düzeyinde anlamlıdır.
896 Abdullah YEŞİLYURT
Turkish Studies
International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic
Volume 12/6
Tablo 14’te görüldüğü üzere:
18-19 yaş grubundaki öğrenciler ile 20-21 yaş grubundaki öğrenciler arasında Arapça
konuşma becerisi özyeterlik algıları açısından istatistiksel olarak anlamlı derecede fark
bulunmamıştır [p> .05)].
18-19 yaş grubundaki öğrenciler ile 22-23 yaş grubundaki öğrenciler arasında Arapça
konuşma becerisi özyeterlik algıları açısından istatistiksel olarak anlamlı derecede fark
bulunmuştur [p < .05)].
18-19 yaş grubundaki öğrenciler ile 24-25 yaş grubundaki öğrenciler arasında Arapça
konuşma becerisi özyeterlik algıları açısından istatistiksel olarak anlamlı derecede fark
bulunmamıştır [p > .05)].
18-19 yaş grubundaki öğrenciler ile 25 yaş ve üzerindeki öğrenciler arasında Arapça
konuşma becerisi özyeterlik algıları açısından istatistiksel olarak anlamlı derecede fark
bulunmamıştır [p > .05)].
20-21 yaş grubundaki öğrenciler ile 22-23 yaş grubundaki öğrenciler arasında Arapça
konuşma becerisi özyeterlik algıları açısından istatistiksel olarak anlamlı derecede fark
bulunmuştur [p < .05)].
20-21 yaş grubundaki öğrenciler ile 24-25 yaş grubundaki öğrenciler arasında Arapça
konuşma becerisi özyeterlik algıları açısından istatistiksel olarak anlamlı derecede fark
bulunmamıştır [p > .05)].
20-21 yaş grubundaki öğrenciler ile 25 yaş ve üzerindeki öğrenciler arasında Arapça
konuşma becerisi özyeterlik algıları açısından istatistiksel olarak anlamlı derecede fark
bulunmamıştır [p > .05)].
22-23 yaş grubundaki öğrenciler ile 24-25 yaş grubundaki öğrenciler arasında Arapça
konuşma becerisi özyeterlik algıları açısından istatistiksel olarak anlamlı derecede fark
bulunmamıştır [p > .05)].
22-23 yaş grubundaki öğrenciler ile 25 yaş ve üzerindeki öğrenciler arasında Arapça
konuşma becerisi özyeterlik algıları açısından istatistiksel olarak anlamlı derecede fark
bulunmamıştır [p > .05)].
24-25 yaş grubundaki öğrenciler ile 25 yaş ve üzerindeki öğrenciler arasında Arapça
konuşma becerisi özyeterlik algıları açısından istatistiksel olarak anlamlı derecede fark
bulunmamıştır [p > .05)].
Bu farkları nasıl yorumlamak gerektiği ise Tablo 15’i inceledikten sonra mümkündür.
Arapça Konuşma Becerisi Özyeterlik Algısı Ölçeğinin Geliştirilmesi 897
Turkish Studies
International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic
Volume 12/6
Tablo 15. Yaş Değişkenine İlişkin Tanımlayıcı Veriler
N Ortalama Std. Sapma Std. Hata
Farkın %95’lik Güven
Aralığı
Alt Sınır Üst Sınır Minimum Maksimum
18-19 123 73,8211 11,55034 1,04146 71,7595 75,8828 39,00 109,00
20-21 162 72,4012 11,91922 ,93646 70,5519 74,2506 45,00 116,00
22-23 74 80,2973 16,30676 1,89562 76,5193 84,0753 51,00 119,00
24-25 21 78,7619 20,50099 4,47368 69,4300 88,0938 46,00 120,00
25+ 16 77,6875 13,50417 3,37604 70,4916 84,8834 53,00 102,00
Toplam 396 74,8687 13,63625 ,68525 73,5215 76,2159 39,00 120,00
Tablo 15’te görüldüğü üzere, Arapça Konuşma Becerisi Özyeterlik Ölçeği’nden alınan
puanlar incelendiğinde:
18-19 yaş grubundaki öğrencilerin en düşük puanının (39,00) en yüksek puanının ise
(109,00) olduğu, ortalamanın da (
X
= 73,8211 ) olduğu görülmektedir. 22-23 yaş grubundaki
öğrencilerin ise en düşük puanının (51,00) en yüksek puanının ise (119,00) olduğu, ortalama
değerin de (
X
= 80,2973 ) olduğu görülmektedir. Bu verilerden yola çıkarak 18-19 yaş grubundaki
öğrencilerin Arapça konuşma becerisi özyeterlik algılarının, 22-23 yaş grubundaki öğrencilerin
Arapça konuşma becerisi özyeterlik algılarından daha düşük olduğunu belirtmek mümkündür.
20-21 yaş grubundaki öğrencilerin en düşük puanının (45,00) en yüksek puanının (116,00)
olduğu, ortalamanın ise (
X
= 72,4012) olduğu görülmektedir. 22-23 yaş grubundaki öğrencilerin
verilerini incelediğimizde bu öğrencilerden en düşük puanın alan öğrencinin puanının (51,00) en
yüksek puan alan öğrencinin puanının ise (119,00) olduğu, ortalama değerin de (
X
= 80,2973)
olduğu görülmektedir. Bu verilerden yola çıkarak 20-21 yaş grubundaki öğrencilerin özyeterlik
algılarının, 22-23 yaş grubundaki öğrencilerin özyeterlik algılarından daha düşük olduğunu
belirtmek mümkündür
22-23 yaş grubundaki öğrencilerin en düşük puanının (51,00) en yüksek puanının (119,00)
olduğu, ortalamanın ise (
X
= 80,2973) olduğu görülmektedir. 18-19 yaş grubundaki öğrencilerin
en düşük puanının (39,00) en yüksek puanının ise (109,00) olduğu, ortalamanın da (
X
= 73,8211)
olduğu görülmektedir. Bu veriler ışığında 22-23 yaş grubundaki öğrencilerin özyeterlik algılarının
18-19 yaş grubundaki öğrencilerin özyeterlik algılarından daha yüksek olduğu görülmektedir.
22-23 yaş grubundaki öğrencilerin en düşük puanının (51,00) en yüksek puanının (119,00)
olduğu, ortalamanın ise (
X
= 80,2973) olduğu görülmektedir. 20-21 yaş grubundaki öğrencilerin
en düşük puanının (45,00) en yüksek puanının (116,00) olduğu, ortalamanın ise (
X
= 72,4012)
olduğu hesaba katıldığında 22-23 yaş grubundaki öğrencilerin özyeterlik algılarının 20-21 yaş
grubundaki öğrencilerim özyeterlik algılarından daha yüksek olduğu görülmektedir.
Üçüncü Alt Probleme İlişkin Bulgular ve Yorum
Araştırmanın üçüncü alt problemi “Arapça konuşma becerisine ilişkin özyeterlik algıları,
sınıf değişkenine göre anlamlı derecede farklılık göstermekte midir?” şeklinde ifade edilmiştir.
898 Abdullah YEŞİLYURT
Turkish Studies
International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic
Volume 12/6
Öğrencilerin, Arapça konuşma becerisine ilişkin özyeterlik algılarının sınıf değişkeni açısından
incelenmesi için yapılan testler aşağıdaki tablolarda görünmektedir.
Tablo 16. Katılımcıların Sınıf Düzeylerine İlişkin Varyans Homojenliği Testi
Levene Statistic df1 df2 Sig.
4,788 3 392 ,003
Tablo 16 de görüldüğü üzere varyansların homojenlik varsayımı sağlanmadığından
parametrik olmayan yöntemlerden Tamhane testi uygulanmıştır [p < 0.5].
Tablo 17. Katılımcıların Özyeterlik ve Sınıf Düzeyleri Anova Değerleri
Kareler Toplamı df Kareler Ortalaması F Sig.
Gruplar Arası 3495,618 3 1165,206 6,529 ,000
Gruplar İçi 69953,553 392 178,453
Toplam 73449,172 395
Tablo17’de görüldüğü üzere Arapça konuşma becerisine ilişkin özyeterlik algısının, sınıf
değişkenine göre istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık gösterdiği sonucuna varılmıştır. [p < .05]
Tablo 18. Sınıf Değişkeninin Çoklu Karşılaştırılması
(I) Sınıf (J) Sınıf
Ortalama
Farkı(I-J) Std. Hata Sig.
%95 Güven Aralığı
Üs Sınır Alt Sınır
Tamhane 1. Sınıf 2. Sınıf 3,16113 1,50500 ,202 -,8398 7,1620
3. Sınıf -5,28440 2,25950 ,127 -11,4072 ,8384
4. Sınıf -4,64964 2,37862 ,284 -11,0657 1,7664
2. Sınıf 1. Sınıf -3,16113 1,50500 ,202 -7,1620 ,8398
3. Sınıf -8,44553(*) 2,40630 ,004 -14,9309 -1,9601
4. Sınıf -7,81078(*) 2,51849 ,015 -14,5762 -1,0454
3. Sınıf 1. Sınıf 5,28440 2,25950 ,127 -,8384 11,4072
2. Sınıf 8,44553(*) 2,40630 ,004 1,9601 14,9309
4. Sınıf ,63475 3,03036 1,000 -7,4859 8,7554
4. Sınıf 1. Sınıf 4,64964 2,37862 ,284 -1,7664 11,0657
2. Sınıf 7,81078(*) 2,51849 ,015 1,0454 14,5762
3. Sınıf -,63475 3,03036 1,000 -8,7554 7,4859
* Ortalama farkı .05 düzeyinde anlamlıdır.
Tablo 18 incelendiğinde:
Birinci sınıfta öğrenim gören öğrenciler ile ikinci sınıfta öğrenim gören öğrenciler arasında
Arapça konuşma becerisi özyeterlik algıları açısından istatistiksel olarak anlamlı derecede fark
bulunmamıştır [p > .05)].
Arapça Konuşma Becerisi Özyeterlik Algısı Ölçeğinin Geliştirilmesi 899
Turkish Studies
International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic
Volume 12/6
Birinci sınıfta öğrenim gören öğrenciler ile üçüncü sınıfta öğrenim gören öğrenciler
arasında Arapça konuşma becerisi özyeterlik algıları açısından istatistiksel olarak anlamlı derecede
fark bulunmamıştır [p > .05)].
Birinci sınıfta öğrenim gören öğrenciler ile dördüncü sınıfta öğrenim gören öğrenciler
arasında Arapça konuşma becerisi özyeterlik algıları açısından istatistiksel olarak anlamlı derecede
fark bulunmamıştır [p > .05)].
İkinci sınıfta öğrenim gören öğrenciler ile üçüncü sınıf sınıfta öğrenim öğrenciler arasında
Arapça konuşma becerisi özyeterlik algıları açısından istatistiksel olarak anlamlı derecede fark
bulunmuştur [p < .05)].
İkinci sınıfta öğrenim gören öğrenciler ile dördüncü sınıfta öğrenim gören öğrenciler
arasında Arapça konuşma becerisi özyeterlik algıları açısından istatistiksel olarak anlamlı derecede
fark bulunmuştur [p < .05)].
Üçüncü sınıfta öğrenim gören öğrenciler ile dördüncü sınıfta öğrenim gören öğrenciler
arasında Arapça konuşma becerisi özyeterlik algıları açısından istatistiksel olarak anlamlı derecede
fark bulunmamıştır [p > .05)].
Tablo 19’a bakarak bu farkların nasıl yorumlanmasına ilişkin bilgilere ulaşmak
mümkündür.
Tablo 19. Sınıf Düzeyine İlişkin Tanımlayıcı Veriler
N
Ortalam
a
Std.
Sapma
Std.
Hata
Ortalama için %95’lik
Güven Aralığı
Minimum
Maksimu
Alt Sınır Üst Sınır m
1. Sınıf 191 74,2356 12,28401 ,88884 72,4823 75,9889 43,00 109,00
2. Sınıf 94 71,0745 11,77499 1,21450 68,6627 73,4862 39,00 102,00
3. Sınıf 50 79,5200 14,68894 2,07733 75,3455 83,6945 54,00 119,00
4. Sınıf 61 78,8852 17,23185 2,20631 74,4720 83,2985 46,00 120,00
Toplam 396 74,8687 13,63625 ,68525 73,5215 76,2159 39,00 120,00
Tablo 19’da görülen Arapça Konuşma Becerisi Özyeterlik Ölçeği’nden alınan puanlar
incelendiğinde:
İkinci sınıfta öğrenim gören öğrencilerin en düşük puanının (39,00) en yüksek puanının ise
(102,00) olduğu, ortalamanın da (
X
= 71,0745) olduğu görülmektedir. Üçüncü sınıfta öğrenim
gören öğrencilerin en düşük puanının (54,00) olduğu en yüksek puanının ise (119,00) olduğu,
ortalamanın ise (
X
= 79,5200) olduğu görülmektedir. Bu verileri göz önünde bulundurduğumuzda
ikinci sınıfta öğrenimlerine devam eden öğrencilerin Arapça konuşma becerisi özyeterlik
algılarının üçüncü sınıfta öğrenimlerine devam eden öğrencilerin Arapça konuşma becerisi
özyeterlik algılarından daha düşük olduğu görülmektedir.
İkinci sınıfta öğrenim gören öğren öğrencilerin en düşük puanının (39,00) ve en yüksek
puanının da (102,00) olduğu, ortalamanın ise (
X
= 71,0745) olduğu görülmektedir. Dördüncü
sınıfta öğrenim gören öğrencilerin en düşük puanının (46,00) en yüksek puanının ise (120,00)
olduğu, ortalamanın da (
X
= 78,8687) olduğu görülmektedir. Bu veriler ışığında, ikinci sınıfta
öğrenimlerine devam eden öğrencilerin özyeterlik algılarının dördüncü sınıfta öğrenimlerine devam
eden öğrencilerin özyeterlik algılarından daha düşük olduğu görülmektedir.
900 Abdullah YEŞİLYURT
Turkish Studies
International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic
Volume 12/6
Üçüncü sınıfta öğrenim gören öğrencilerin en düşük puanının (54,00) en yüksek puanının
ise (119,00) olduğu ortalamanın da (
X
= 79,5200) olduğu görülmektedir. İkinci sınıfta öğrenim
gören öğrencilerin en düşün puanının (39,00) olduğu en yüksek puanının ise (102,00) olduğu,
ortalamanın ise (
X
= 71,0745) olduğu görülmektedir. Bu verileri göz önünde bulundurduğumuzda
üçüncü sınıfta öğrenimlerine devam eden öğrencilerin özyeterlik algılarının ikinci sınıfta
öğrenimlerine devam eden öğrencilerin özyeterlik algılarından daha yüksek olduğu görülmektedir.
Dördüncü sınıfta öğrenim gören öğrencilerin en düşük puanının (46,00) en yüksek puanının
ise (120,00) olduğu ortalamanın da (
X
= 78,8852) olduğu görülmektedir. İkinci sınıfta öğrenim
gören öğrencilerin en düşün puanının (39,00) olduğu en yüksek puanının ise (102,00) olduğu,
ortalamanın ise (
X
= 71,0745) olduğu görülmektedir. Bu verileri göz önünde bulundurduğumuzda
dördüncü sınıfta öğrenimlerine devam eden öğrencilerin özyeterlik algılarının ikinci sınıfta
öğrenimlerine devam eden öğrencilerin özyeterlik algılarından daha yüksek olduğu görülmektedir.
Sonuç, Tartışma ve Öneriler
Bu çalışmada üniversitelerdeki ilgili bölümlerde öğrenim gören öğrencilerin Arapça
konuşma becerilerine ilişkin özyeterlik algılarının belirlenmesinde kullanılabilecek kapsam ve yapı
geçerli ve güvenilir bir ölçek geliştirilmiştir.
Arapça Konuşma Becerisi Özyeterlik Algısı Ölçeği’nin iç tutarlığının ve güvenirliğinin
oldukça yüksek olduğu sonucuna varılmıştır.
Araştırmaya katılan kız öğrenciler ile erkek öğrenciler arasında, Arapça konuşma becerisi
özyeterlik algıları açısından istatistiksel olarak anlamlı bir fark olmadığı sunucuna ulaşılmıştır.
Kıvılcım (2014)’ın, Bümen ve Özaydın (2013)’ın ve Aykaç Duman (2007)’ın araştırmalarında da
katılımcıların özyeterlik algılarında cinsiyet değişkenine göre anlamlı bir fark bulunmamıştır.
Çalışkan, Selçuk ve Özcan (2010)’ın ile Akpınar-Dellal ve Akın (2016)’ın çalışmalarında ise
katılımcıların özyeterlik algılarında cinsiyet değişkenin göre anlamlı derecede fark bulunmuştur.
Yaş değişkenine göre öğrencilerin arasında Arapça konuşma becerisi özyeterlik algıları
açısından istatistiksel olarak anlamlı derecede fark bulunmuştur. Yapılan araştırmaların bazılarında
yaş değerleriyle özyeterlik puanları açısından fark bulunmamıştır (Kıvılcım, 2014)
Sınıf düzeyine göre öğrencilerin Arapça konuşma becerisi özyeterlik algıları arasında
istatistiksel olarak anlamlı derecede fark bulunmuştur. Verilere göre öğrencilerin sınıf düzeyi
yükseldikçe özyeterlik algıları da yükselmektedir. Yani öğrenme düzeyleri arttıkça, özyeterlik
düzeylerinin de yükseldiği sonucuna ulaşılmıştır. Aykaç Duman (2007)’ın ve Çalışkan, Selçuk ve
Özcan (2010)’ın araştırmaları da sınıf değişkeni açısından aynı neticeyi vermiştir.
Araştırma bulguları bağlamında şu önerilerde bulunulabilir;
Bu araştırma Arapça Öğretmenliği, Arap Dili ve Edebiyatı ve Arapça MütercimTercümanlık
bölümlerinde öğrenim gören öğrencilerin Arapça konuşma becerisi özyeterlik
algılarını ölçmek amacıyla yapılmıştır. Araştırmacılar geliştirilen ölçeği yeniden düzenleyip farklı
kurumlarda (İmam-Hatip Liseleri, İlahiyat Fakülteleri vs.) uygulayıp, bu kurumlarda öğrenim
gören öğrencilerin Arapça konuşma becerisi özyeterlik algılarını araştırabilirler.
Milli Eğitim Bakanlığına bağlı okullarda görev yapan öğretmenlerin Arapça konuşma
becerisi özyeterlik algıları belirlenebilir. Böylece öğrencilere konuşma becerisi kazandırması
beklenen öğretmenlerin konuşma becerisi özyeterlik algıları belirlenebilir.
Arapça konuşma becerisi özyeterlik algısı ile farklı değişkenlerin (kariyer seçimi, sosyoekonomik
düzey, vs.) ilişkisi araştırılabilir.
Arapça Konuşma Becerisi Özyeterlik Algısı Ölçeğinin Geliştirilmesi 901
Turkish Studies
International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic
Volume 12/6
KAYNAKÇA
Açıkel, M. (2011). Language learning strategies and self-efficacy beliefs as predictors of English
proficiency in a language preparatory school. Yüksek Lisans Tezi, Orta Doğu Teknik
Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Akpınar Dellal, N. & Akın, B. (2016). “Alman Dili Eğitimi Öğrencilerinin Öz Yeterlik İnançları /
Self-Efficacy Beliefs of the German Language Teaching Students”, Turkish Studies -
International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic-,
ISSN: 1308-2140, Volume 11/19 Fall 2016, ANKARA/TURKEY, www.turkishstudies.net,
DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.10045, p. 19-30.
Aksan, D. (2009). Her yönüyle dil: Ana çizgileriyle dilbilim. Ankara: Türk Dil Kurumu.
Arseven, A. (2016). “Öz Yeterlilik: Bir Kavram Analizi / Self-Efficacy: A Concept Analysis”,
Turkish Studies -International Periodical for the Languages, Literature and History of
Turkish or Turkic-, ISSN: 1308-2140, Volume 11/19 Fall 2016, ANKARA/TURKEY,
www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.10001, p.
63-80.
Aykaç Duman, B. (2007). Lise Öğrencilerinin İngilizce’ye Yönelik Özyeterlik Algı Puanlarının
Cinsiyete, Alanlara ve Farklı Düzeylere Göre İngilizce Başarısını Yordama Gücü. Yüksek
Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Bandura, A. (1977). Self-Efficacy: Toward A Unifying Theory of Behavioral Change.
Psychological Review, 84(2), 191.
Bandura, A. (Ed.) (1995), Self-efficacy in Changing Societies. New York: CambridgeUniversity
Press.
Bümen, N. T., & Özaydın, T. E. (2013). Adaylıktan Göreve Öğretmen Özyeterliği ve Öğretmenlik
Mesleğine Yönelik Tutumlardaki Değişimler. Eğitim ve Bilim, 38 (169), 109-125.
Büyüköztürk, Ş. (2011). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı: istatistik, araştırma deseni, spss
uygulamaları ve yorum. Ankara: Pegem Akademi.
Bygate, M. (1987). Speaking. Oxford: Oxford University.
Çalışkan, S., Selçuk, G. S., & Özcan, Ö. (2010). Fizik öğretmen adaylarının özyeterlik inançları:
Cinsiyet, sınıf düzeyi ve akademik başarının etkileri. Kastamonu Üniversitesi Kastamonu
Eğitim Dergisi, 18 (2), 449-466.
Çepni, S. (2009). Araştırma ve proje çalışmalarına giriş. Trabzon: Tüfed.
Davoudi, M. & Chavosh M. (2016) The Relationship between Multiple Intelligences and Listening
Self-Efficacy among Iranian EFL Learners. Canadian Center of Science and Education,
9(2) http://dx.doi.org/10.5539/elt.v9n6p199
Demirel, Ö. (2012). Yabancı dil öğretimi. Ankara: Pegem Yayıncılık.
Erkuş, A. (2013). Bilimsel araştırma süreci. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Genç, G., Kuluşaklı, E., & Aydın, S. (2016). Exploring EFL Learners’ Perceived Self-efficacy and
Beliefs on English Language Learning. Australian Journal of Teacher Education,
41(2).http://dx.doi.org/10.14221/ajte.2016v41n2.4
902 Abdullah YEŞİLYURT
Turkish Studies
International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic
Volume 12/6
Hancı Yanar, B., & Bümen, N. (2012, Ocak). İngilizce ile ilgili özyeterlik inancı ölçeğinin
geliştirilmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 20 (1), :97-110.
İşisağ, K. U., & Demirel, Ö. (2010). Diller için Avrupa ortak başvuru metni'nin konuşma
becerisinde kullanılması. Eğitim ve Bili, 35 (156), 190-204.
Kaşık, İ. (2014). The relationship among self-efficacy, attitude and performance in English writing
classes at tertiary level. Yüksek Lisans Tezi, Ufuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü,
Ankara.
Kıvılcım, P. (2014). Öğretmenlerde iş doyumu, özyeterlik inancı ve yaşam doyumu ilişkisinin
karlışaştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Toros Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü,
Mersin.
Mitchell, R., & Myles, F. (1998). Secaond language learning. London: Hodder Arnold.
Nunan, D. (1989). Designing tasks for the communicative clasroom. Sydney: Cambridge
University Press.
Özcan, M. (2014). Yabancı Dil Olarak Arapça Konuşma Becerisi Öğretiminde İletişimsel
Yaklaşıma Dayalı Etkinliklerin Kullanımı, 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum, 4(10) p.153-
164
Özdemir, E. (1992). Güzel ve Etkili Konuşma. İstanbul: Remzi Kitabevi.
Raoofi, S., Tan, B., & Chan S. (2012). Self-efficacy in Second/Foreign Language Learning
Contexts. Canadian Center of Science and Education, 5(11)
http://dx.doi.org/10.5539/elt.v5n11p60
Redmond, B. F. (2015). Self-Efficacy and Social Cognitive Theory. https://wikispaces.psu.edu
Semiz, Ö. (2011). The effects of a training program on attributional beliefs, self-efficacy, language
learning beliefs, achievement and student effort: A study on motivationally at-risk EFL
students. Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
Stanger, C., Jhangiani, R., Tarry, H. (2011). Principles of Social Psychology- 1st International
Edition. BC Open Textbooks. https://opentextbc.ca/socialpsychology/
Şengül, S. (2011). Kavram karikatürlerinin 7. sınıf öğrencilerin matematiksel özyeterlik
düzeylerine olan etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(4). 2291-2313.
Ülkümen, H. A. (2013). The predictors of English language preparatory school instructors' selfefficacy
beliefs. Yüksek Lisans Tezi, Ortadoğu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü,
Ankara.
Zulkosky, K. (2009). Self-Efficacy: A Concept Analysis. Journal Compilation, Wiley Periodicals,
Inc.
Citation Information/Kaynakça Bilgisi
Yeşilyurt, A. (2017). “Arapça Konuşma Becerisi Özyeterlik Algısı Ölçeğinin Geliştirilmesi /
Development of Self-Efficacy Perception Scale Related to Arabic Speaking Skills”,
TURKISH STUDIES -International Periodical for the Languages, Literature and History
of Turkish or Turkic-, ISSN: 1308-2140, (Prof. Dr. Tahsin Aktaş Armağanı) Volume 12/6,
ANKARA/TURKEY, www.turkishstudies.net, DOI Number:
http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.11596, p. 881-902.