Haber ile Sıfatı birbirine karıştırmamız gerekir!...

Haber ile Sıfatı birbirine karıştırmamız gerekir!...

* Haber ile sıfatı bir birine karıştırmamamız gerekir. Tercümelerde dikkat etmeliyiz. Sıfat tamlaması kuruluş bakımından isim cümlesine benzer. Ancak sıfat tamlamasında her iki unsurda Marife/Belirli veya her iki unsurda Nekre’dir/Belirsizdir.
البيت كبير “Ev büyüktür.” İsim cümlesidir.البيت الكبير ve بيت كبير “Büyük ev” Sıfat tamlamasıdır.
* Mübteda, marifedir. Ancak istisnaları vardır. Mübteda’nın nekre geldiği yerler:
1- Soru veya nefi edatından sonra gelirse; هل رجل في الشارع ؟ “Caddede adam var mı?”
2- Nekre olduğu halde umum kastedilirse; إنسان خير من بهيمة “İnsan (Bütün insanlar) hayvandan üstündür.
3- İzafet durumunda; باب المدرسة مفتوح “Okulun kapısı açıktır.”
4- Mübteda, câr -mecrur veya zarfın sonra gelirse yine nekre gelir. عندي علم به “Onun hakkında bilgim var.”
5- Kendinden sonra gelen öğeye irab bakımından tesir etmekte ise mübteda nekre gelir.
معرفة بالخالق فضيلة “Yaratıcıyı tanımak bir fazilettir.” علم بالله خير “Allah’ı bilmek hayırlıdır.”

6-Mübtedanın hususilik kazanması durumunda da mübteda nekre gelir.
Bu da ya sıfatla olur: حقٌ يَضُرُّ خير من باطل يَسُرُّ “Zarar veren hak, sevindiren batıldan hayırlıdır.”
Ya da izafetle olur: زيادة خيرٍ خيرٌ “Hayrın çoğu hayırlıdır.”
* Haber mübtedadan sonra gelir. Ancak bazı durumlarda haber mübtedadan önce gelir.
1- Mübteda nekre olup haberi şibh cümle olursa;
في السيارة سائق “Arabada bir şoför vardır.” أمام البيت شجرة “Evin önünde ağaç vardır.”
2- Haberden sonra şahıs ismi olursa: من أنت؟ “Sen kimsin?” كيف أنت؟ “Sen nasılsın?”
3-Mübteda habere dönen bir zamir olursa; في المدرسة ساكنها “Şehirde oturanlar vardır.”
4- Mübteda hasr kastedilince; ما عادل إلا الله “Ancak Allah adildir.”
Haber: Haber müfret olarak geldiği gibi cümle olarak ta gelebilir.
* Haber, Müfred isim olur. Müfred isimden maksat; sıfat, izafet, ve (cümle olmayan terkiplerden) şibh-i izafetten ve şibh-i fiillerden oluşur.
الدنيا كروية “Dünya yuvarlaktır. أحمد ولد صغير “Ahmet küçük bir çocuktur.” هذا أبو علي “Bu Ali’nin babasıdır.”

Konular