Mezid Fiiller – Artırılmış Fiil Kalıpları

Arapçada temel olarak harf sayısı bakımından üç kök harfli fiil ve dört harfli fiil vardır.
Ancak dört harfli fiillerin sayıları azdır.
Üç harfli kök fiile “sülasi mücerred fiil – üçlü soyutlamış fiil” denir.
Dört harfli kök fiile “rubai mücerred fiil – dörtlü soyutlanmış fiil” denir.
Bunlara aynı zamanda genel olarak “Mezid Fiil Babları – Artırılmış Fiil Kalıpları” da denir.

Mezid Fiil Babları – Artırılmış Fiil Kalıpları
Tefil Babı
Mufaele Babı
İf’al Babı
Tefe’ul Babı
Tefeaul Babı
İnfial Babı
İftial Babı
İf’ilal Babı
İstif’al Babı

1. Tef’il Babı
a- Yapılışı: Fiilin orta harfine şedde eklenir ve bütün harfler üstün ile harekelenir.
Bu şekilde mazi kipi/geçmiş zaman kipi elde etmiş oluruz.
Örnek:
Emri Hazır – İsmi Meful – İsmi Fail - Masdar – Muzari Fiil – Mazi Fiil – Kök Fiil
فَعَلَ – فَعَّلَ – يُفَعِّلُ – تَفْعِيلٌ – مُفَعِّلٌ – مُفَعَّلٌ – فَعِّلْ

indir – indirilen – indiren - indirmek – indiriyor – indirdi - indi
نَزَلَ – نَزَّلَ – يُنَزِّلُ – تَنْزِيلٌ – مُنَزِّلٌ – مُنَزَّلٌ - نَزِّلْ

indir – indirilen – indiren - indirmek – indiriyor – indirdi - indi
عَلِمَ – عَلَّمَ – يُعَلِّمُ – تَعْلِيمٌ – مُعَلِّمٌ – مُعَلَّمٌ – عَلِّمْ




Tef’il Babının yapılışına ilave örnekler:
Emri Hazır – İsmi Meful – İsmi Fail - Masdar – Muzari Fiil – Mazi Fiil – Kök Fiil
فَعَلَ – فَعَّلَ – يُفَعِّلُ – تَفْعِيلٌ – مُفَعِّلٌ – مُفَعَّلٌ – فَعِّلْ

sevindir – sevindirilen – sevindiren - sevindirmek – sevindiriyor – sevindirdi - sevindi
فَرِحَ – فَرَّحَ – يُفَرِّحُ – تَفْرِيحٌ – مُفَرِّحٌ – مُفَرَّحٌ - فَرِّحْ

yaklaştır – yaklaştırılan – yaklaştıran – yaklaştırmak – yaklaştırıyor – yaklaştırdı - yaklaştı
قَرُبَ – قَرَّبَ – يُقَرِّبُ – تَقْرِيبٌ – مُقَرِّبٌ – مُقَرَّبٌ - قَرِّبْ

Tef’il Babının yapılışına örnek olarak yine üç harfli ancak içinde illet harfleri bulunan fiillerle ilgili örnekler:
Emri Hazır – İsmi Meful – İsmi Fail - Masdar – Muzari Fiil – Mazi Fiil – Kök Fiil
فَعَلَ – فَعَّلَ – يُفَعِّلُ – تَفْعِيلٌ – مُفَعِّلٌ – مُفَعَّلٌ – فَعِّلْ

oluştur – oluşturulan – oluşturan - oluşturmak – oluşturuyor – oluşturdu - olmak
كَانَ – كَوَّنَ – يُكَوِّنُ – تَكْوِينٌ – مُكَوِّنٌ – مُكَوَّنٌ - كَوِّنْ

öldür – öldürülen – öldüren – öldürmek – öldürüyor – öldürdü - ölmek
مَاتَ – مَوَّتَ – يُمَوِّتُ – تَمْوِيتٌ – مُمَوِّتٌ – مُمَوَّتٌ - مَوِّتْ

akla – aklanılan – aklayan – aklamak – aklıyor – akladı - yaratmak
بَرَأَ – بَرَّأَ – يُبَرِّأُ – تَبْرِينٌ/تَبْرِئَةٌ – مُبَرِّنٌ – مُبَرَّنٌ - بَرِّنْ

Tef’in Babının Fiile Kazandırdığı Anlamlar:
1-Lazım/geçişsiz bir fiili müteaddi/geçişli yapar.
Örnek:
Kardeşim sevindi.
فَرِحَ أَخِي
Kardeşimi sevindirdim.

فَرَّحْتُ أَخِي
2-Fiil zaten müteaddi/geçişli ise bir kat daha artırarak müteaddi/geçişli yapar.
Örnek:
Dersimi bildim.
عَلِمْتُ دَرْسِي
Sana dersini öğrettim.

عَلَّمْتُكَ دَرْسَكَ


3-Bir işin mübalağalı/abartılı yapıldığını gösterir.
Örnek:
Kapıları sıkıca kapattım.
غَلَّقْتُ الأَبْوَابَ