FİİLLER (الأفعال)

Belli bir zaman ya da durumdaki olaya delalet eden kelimelerdir.
ZAMAN AÇISINDAN FİİLLER

Zaman açısından fiil mazi, muzari ve emir olmak üzere üçe ayrılır.

Mazi Fiil:

Geçmiş zamandaki bir durum veya olaya delalet eden kelimedir.Çekimi şu şekildedir;


Mazi fiil çekim tablosu

Çoğul

İkil

Tekil



كَتَبُوا

كَتَبَا

كَتَبَ

Müzekker III. Şahıs

كَتَبْنَ

كَتَبَتَا

كَتَبَتْ

Müennes III. Şahıs

كَتَبْتُمْ

كَتَبْتُمَا

كَتَبْتَ

Müzekker II. Şahıs

كَتَبْتُنَّ

كَتَبْتُمَا

كَتَبْتِ

Müennes II. Şahıs

كَتَبْنَا

كَتَبْنَا

كَتَبْتُ

I. Şahıs
Muzari Fiil

Şimdiki ya da gelecek zamadaki bir duruma delalet eden fiildir (Türkçe’de geniş, zaman, şimdiki zaman veya gelecek zaman ile karşılanabilir.)

Muzari fiil, mazi fiilin başına muzarilik harflerinden birinin ( ا، ت، ي، ن ) dörtlü fiilde dammeli, diğerlerinde fethalı] olarak getirilmesiyle elde edilir.

Örneğin:

Mazi fiil

Muzari fiil

اَكْرَمَ

يِكْرِمُ

سَمِعَ

يَسْمَعُ

اِسْتَعْلْمَ

يَسْتَعْلَمُ

Mazi fiil eğer üçlü ise birinci kök harfi sakin yapılır, ikinci kök harfi –sözlükte mazi fiili izleyen “u, a, i” harfleriyle gösterildiği şekilde; damme, fetha veya kesra olarak- harekelenir.
Örneğin:

Mazi fiil

Muzari fiil



Mazi fiil

Muzarideki harekesi

كَتَبَ

يَكْتُبُ



كَتَبَ

u

فَتَحَ

يَفْتَحُ



فَتَحَ

a

جَلَسَ

يَجْلِسُ



جَلَسَ

i



Muzari fiil çekim tablosu

Çoğul

İkil

Tekil



يَكْتُبُونَ

يَكْتُبَانِ

يَكْتُبُ

Müzekker III. Şahıs

يَكْتُبْنَ

تَكْتُبَانِ

تَكْتُبُ

Müennes III. Şahıs

تَكْتُبُونَ

تَكْتُبَانِ

تَكْتُبُ

Müzekker II. Şahıs

تَكْتُبْنَ

تَكْتُبَانِ

تَكْتُبِينَ

Müennes II. Şahıs

نَكْتُبُ

نَكْتُبُ

اَكْتُبُ

I. Şahıs

Mazi fiil, mezid ve başında eklenmiş bir ت harfi varsa, bu ت harfi olduğu gibi bırakılır.
Örneğin:

Mazi fiil

Muzari fiil

تَعَلَّمَ

يَتَعَلَّمُ

تَخَرَّجَ

يَتَخَرَّجُ

3. Mazi fiil mezid ve başında eklenmiş bir hemze varsa, hemze atılır ve sondan bir önceki harf kesra ile harekelenir.


Örneğin:


Mazi fiil

Muzari fiil

اَكْرَمَ

يُكْرِمُ

اَعْلَمَ

يُعْلِمُ

4. Muzari fiilin başına سَ veya سَوْفَ eklerinden biri gelirse fiil gelecek zaman anlamı kazanır.


Örneğin:

Muzari

Gelecek zaman ekleri

Gelecek zaman fiili

يَكْتُبُ

سَ ، سَوْفَ

سَيَكْتُبُ

يَخْرُجُ

سَ ، سَوْفَ

سَيَخْرُجُ

5. Muzari fiilin başına veya ekleri gelirse, fiil geçmiş zaman anlamı kazanır.


Örneğin:

Muzari

Geçmiş zaman ekleri

Geçmiş zaman fiili

يَكْتُبُ

لَمْ ، لَمَّا

لَمْ يَكْتُبْ ، لَمَّا يَكْتُبْ

يَخْرُجُ

لَمْ ، لَمَّا

لَمْ يَخْرُجْ ، لَمَّا يَخْرُجْ


OLUŞUM BAKIMINDAN FİİL İKİYE AYRILIR:

a) Mücerred fiil: Sadece kök harflerinden oluşan fiildir.

b) Mezid fiil: Mücerred fiilin bir, iki, üç veya dört harf artırılmasıyla oluşmuş fiildir.

Üçlü mücerred fiil

Muzari

Mazi

Muzari Kalıp

Mazi Kalıp

يَجْلِسُ

جَلَسَ

يَفْعِلُ

فَعَلَ

يَنْصُرُ

نَصَرَ

يَفْعُلُ

فَعَلَ

يَفْتَحُ

فَتَحَ

يَفْعَلُ

فَعَلَ

يَعْلَمُ

عَلِمَ

يَفْعَلُ

فَعِلَ

يَحْسَبُ

حَسِبَ

يَفْعَلُ

فَعِلَ

يَكْرُمُ

كَرُمَ

يَفْعُلُ

فَعُلَ



Dörtlü mezid

Mastar

Muzari

Mazi

تَفْعِيل

يُفَعِّلُ

فَعَّلَ

اِفْعَال

يَفْعِلُ

اَفْعَلَ

مُفَاعَلَة ، فِعَال

يُفَاعِلُ

فَاعَلَ



Beşli mezid

Mastar

Muzari

Mazi

تَفَعَّل

يَتَفَعَّلُ

تَفَعَّلَ

اِفْتِعَال

يَفْتَعِلُ

اِفْتَعَلَ

اِنْفِعَال

يَنْفَعِلُ

اِنْفَعَلَ

تَفَاعُل

يَتَفَاعَلُ

تَفَاعَلَ

اِفْعِلاَل

يَفْعَلُّ

اِفْعَلَّ



Altılı mezid

Mastar

Muzari

Mazi

اِسْتِفْعَال

يَسْتَفْعِلُ

اِسْتَفْعَلَ


Yazar Mesaj
Nurulhak
Faal Üye
Faal Üye
Simge

Kayıt Tarihi: 11Kasım2006
Gönderilenler: 270

Alıntı Nurulhak Cevapla bullet Konu: Haber
Gönderim Zamanı: 14Kasım2006 Saat 21:38





FİİLLER (الأفعال)

Belli bir zaman ya da durumdaki olaya delalet eden kelimelerdir.
ZAMAN AÇISINDAN FİİLLER

Zaman açısından fiil mazi, muzari ve emir olmak üzere üçe ayrılır.

Mazi Fiil:

Geçmiş zamandaki bir durum veya olaya delalet eden kelimedir.Çekimi şu şekildedir;


Mazi fiil çekim tablosu

Çoğul

İkil

Tekil



كَتَبُوا

كَتَبَا

كَتَبَ

Müzekker III. Şahıs

كَتَبْنَ

كَتَبَتَا

كَتَبَتْ

Müennes III. Şahıs

كَتَبْتُمْ

كَتَبْتُمَا

كَتَبْتَ

Müzekker II. Şahıs

كَتَبْتُنَّ

كَتَبْتُمَا

كَتَبْتِ

Müennes II. Şahıs

كَتَبْنَا

كَتَبْنَا

كَتَبْتُ

I. Şahıs





IP
Nurulhak
Faal Üye
Faal Üye
Simge

Kayıt Tarihi: 11Kasım2006
Gönderilenler: 270

Alıntı Nurulhak Cevapla bullet Gönderim Zamanı: 14Kasım2006 Saat 21:38





Muzari Fiil

Şimdiki ya da gelecek zamadaki bir duruma delalet eden fiildir (Türkçe’de geniş, zaman, şimdiki zaman veya gelecek zaman ile karşılanabilir.)

Muzari fiil, mazi fiilin başına muzarilik harflerinden birinin ( ا، ت، ي، ن ) dörtlü fiilde dammeli, diğerlerinde fethalı] olarak getirilmesiyle elde edilir.

Örneğin:

Mazi fiil

Muzari fiil

اَكْرَمَ

يِكْرِمُ

سَمِعَ

يَسْمَعُ

اِسْتَعْلْمَ

يَسْتَعْلَمُ

Mazi fiil eğer üçlü ise birinci kök harfi sakin yapılır, ikinci kök harfi –sözlükte mazi fiili izleyen “u, a, i” harfleriyle gösterildiği şekilde; damme, fetha veya kesra olarak- harekelenir.
Örneğin:

Mazi fiil

Muzari fiil



Mazi fiil

Muzarideki harekesi

كَتَبَ

يَكْتُبُ



كَتَبَ

u

فَتَحَ

يَفْتَحُ



فَتَحَ

a

جَلَسَ

يَجْلِسُ



جَلَسَ

i



Muzari fiil çekim tablosu

Çoğul

İkil

Tekil



يَكْتُبُونَ

يَكْتُبَانِ

يَكْتُبُ

Müzekker III. Şahıs

يَكْتُبْنَ

تَكْتُبَانِ

تَكْتُبُ

Müennes III. Şahıs

تَكْتُبُونَ

تَكْتُبَانِ

تَكْتُبُ

Müzekker II. Şahıs

تَكْتُبْنَ

تَكْتُبَانِ

تَكْتُبِينَ

Müennes II. Şahıs

نَكْتُبُ

نَكْتُبُ

اَكْتُبُ

I. Şahıs

Mazi fiil, mezid ve başında eklenmiş bir ت harfi varsa, bu ت harfi olduğu gibi bırakılır.
Örneğin:

Mazi fiil

Muzari fiil

تَعَلَّمَ

يَتَعَلَّمُ

تَخَرَّجَ

يَتَخَرَّجُ

3. Mazi fiil mezid ve başında eklenmiş bir hemze varsa, hemze atılır ve sondan bir önceki harf kesra ile harekelenir.


Örneğin:


Mazi fiil

Muzari fiil

اَكْرَمَ

يُكْرِمُ

اَعْلَمَ

يُعْلِمُ

4. Muzari fiilin başına سَ veya سَوْفَ eklerinden biri gelirse fiil gelecek zaman anlamı kazanır.


Örneğin:

Muzari

Gelecek zaman ekleri

Gelecek zaman fiili

يَكْتُبُ

سَ ، سَوْفَ

سَيَكْتُبُ

يَخْرُجُ

سَ ، سَوْفَ

سَيَخْرُجُ

5. Muzari fiilin başına veya ekleri gelirse, fiil geçmiş zaman anlamı kazanır.


Örneğin:

Muzari

Geçmiş zaman ekleri

Geçmiş zaman fiili

يَكْتُبُ

لَمْ ، لَمَّا

لَمْ يَكْتُبْ ، لَمَّا يَكْتُبْ

يَخْرُجُ

لَمْ ، لَمَّا

لَمْ يَخْرُجْ ، لَمَّا يَخْرُجْ





IP
Nurulhak
Faal Üye
Faal Üye
Simge

Kayıt Tarihi: 11Kasım2006
Gönderilenler: 270

Alıntı Nurulhak Cevapla bullet Gönderim Zamanı: 14Kasım2006 Saat 21:39

OLUŞUM BAKIMINDAN FİİL İKİYE AYRILIR:

a) Mücerred fiil: Sadece kök harflerinden oluşan fiildir.

b) Mezid fiil: Mücerred fiilin bir, iki, üç veya dört harf artırılmasıyla oluşmuş fiildir.

Üçlü mücerred fiil

Muzari

Mazi

Muzari Kalıp

Mazi Kalıp

يَجْلِسُ

جَلَسَ

يَفْعِلُ

فَعَلَ

يَنْصُرُ

نَصَرَ

يَفْعُلُ

فَعَلَ

يَفْتَحُ

فَتَحَ

يَفْعَلُ

فَعَلَ

يَعْلَمُ

عَلِمَ

يَفْعَلُ

فَعِلَ

يَحْسَبُ

حَسِبَ

يَفْعَلُ

فَعِلَ

يَكْرُمُ

كَرُمَ

يَفْعُلُ

فَعُلَ



Dörtlü mezid

Mastar

Muzari

Mazi

تَفْعِيل

يُفَعِّلُ

فَعَّلَ

اِفْعَال

يَفْعِلُ

اَفْعَلَ

مُفَاعَلَة ، فِعَال

يُفَاعِلُ

فَاعَلَ



Beşli mezid

Mastar

Muzari

Mazi

تَفَعَّل

يَتَفَعَّلُ

تَفَعَّلَ

اِفْتِعَال

يَفْتَعِلُ

اِفْتَعَلَ

اِنْفِعَال

يَنْفَعِلُ

اِنْفَعَلَ

تَفَاعُل

يَتَفَاعَلُ

تَفَاعَلَ

اِفْعِلاَل

يَفْعَلُّ

اِفْعَلَّ



Altılı mezid

Mastar

Muzari

Mazi

اِسْتِفْعَال

يَسْتَفْعِلُ

اِسْتَفْعَلَ


IP
Nurulhak
Faal Üye
Faal Üye
Simge

Kayıt Tarihi: 11Kasım2006
Gönderilenler: 270

Alıntı Nurulhak Cevapla bullet Gönderim Zamanı: 14Kasım2006 Saat 21:39

Mücerred fiile bazı harflerin ilave edilmesiyle fiil yeni bir anlam kazanır, fakat her fiil istenilen mezid fiil kalıbına sokulamaz, sadece Arapların kullandığı kalıp kullanılabilir. Hangi kalıpların kullanıldığını tespit için sözlüğe başvurulmalıdır.
Mezid fiillerin mücerred fiile kazandırdığı başlıca anlamlar şunlardır:

1. اَفْعَلَ ve فَعَّلَ : geçişlilik

2. فَاعَلَ ve تَفَََاعَلَ : işdeşlik

3. اِفْتَعَلَ ، اِنْفَعَلَ ve تَفَعَّلَ : dönüşlülük

4. اِفْعَلَّ : bir sıfat ile nitelenme: اِصْفَرَّ

5. اِسْتَفْعَلَ : isteme: اِسْتَغْفَرَ

Nesne alıp almaması açısından fiil, “lazım” ve “müteaddi” olarak ikiye ayrılır.
Lazım fiil (Geçişsiz fiil): Mef’ule ihtiyaç duymayan fiildir.
Müteaddi (Geçişli fiil): Mef’ul bih sarih olmadan tam bir anlam ifade etmeyen fiildir.

Fiil mizaç, şekil, renk, kusur, temizlik, pislik, doluluk ya da boşluğa işaret ediyorsa lazim fiildir.

Şu kalıplardaki fiiller daima lazım fiildir: فَعُلَ ، اِفْعَلَّ ، اِنْفَعَلَ ، اِفْعَالَّ

Şu kalıplardaki fiiller genellikle lazım fiildir: تَفَعَّلَ ، تَفََاعَلَ ، اِفْتَعَلَ

Şu kalıplar genellikle müteaddidir: فَعَّلَ ، اَفْعَلَ ، فَاعَلَ ، اِسْتَفْعَلَ

Mücerret üçlü fiillerin mastarları seamidir, sözlüklere başvurulmak suretiyle öğrenilir; bununla birlikte şu genellemeler söz konusudur:

1. فِعَالَة bir meslek veya zenaata işaret eder. Örneğin: زَرَعَ – زِرَاعَة

2. فَعَلاَن bir harekete işaret eder. Örneğin: هَاجَ – هَيَجَان

3. فُعْلَة renge işaret eder. Örneğin: خَضِرَ – خُضْرَة

4. فُعَال rahatsızlık veya hastalığa işaret eder. Örneğin: سَعَلَ – سُعَال

5. فُعَال ve فَعِيل sese işaret eder. Örneğin: نَبَحَ – نُبَاح ، زَأَرَ-زَئِير

6. فَعِيل yolculuk ve seyre işaret eder. Örneğin: رَحَلَ- رَحِيل

7. فَعُلَ kalıbının mastarı فُعُولْة، فَعَالَة ، فَعَل . Örneğin: سَهُلَ – سُهُولَة

8. فَعَلَ kalıbındaki lazım fiilin mastarı فُعُول dür. Örneğin: جَلَسَ – جُلُوس





Yazar Mesaj
Nurulhak
Faal Üye
Faal Üye
Simge

Kayıt Tarihi: 11Kasım2006
Gönderilenler: 270

Alıntı Nurulhak Cevapla bullet Konu: Haber
Gönderim Zamanı: 14Kasım2006 Saat 21:38





FİİLLER (الأفعال)

Belli bir zaman ya da durumdaki olaya delalet eden kelimelerdir.
ZAMAN AÇISINDAN FİİLLER

Zaman açısından fiil mazi, muzari ve emir olmak üzere üçe ayrılır.

Mazi Fiil:

Geçmiş zamandaki bir durum veya olaya delalet eden kelimedir.Çekimi şu şekildedir;


Mazi fiil çekim tablosu

Çoğul

İkil

Tekil



كَتَبُوا

كَتَبَا

كَتَبَ

Müzekker III. Şahıs

كَتَبْنَ

كَتَبَتَا

كَتَبَتْ

Müennes III. Şahıs

كَتَبْتُمْ

كَتَبْتُمَا

كَتَبْتَ

Müzekker II. Şahıs

كَتَبْتُنَّ

كَتَبْتُمَا

كَتَبْتِ

Müennes II. Şahıs

كَتَبْنَا

كَتَبْنَا

كَتَبْتُ

I. Şahıs





IP
Nurulhak
Faal Üye
Faal Üye
Simge

Kayıt Tarihi: 11Kasım2006
Gönderilenler: 270

Alıntı Nurulhak Cevapla bullet Gönderim Zamanı: 14Kasım2006 Saat 21:38





Muzari Fiil

Şimdiki ya da gelecek zamadaki bir duruma delalet eden fiildir (Türkçe’de geniş, zaman, şimdiki zaman veya gelecek zaman ile karşılanabilir.)

Muzari fiil, mazi fiilin başına muzarilik harflerinden birinin ( ا، ت، ي، ن ) dörtlü fiilde dammeli, diğerlerinde fethalı] olarak getirilmesiyle elde edilir.

Örneğin:

Mazi fiil

Muzari fiil

اَكْرَمَ

يِكْرِمُ

سَمِعَ

يَسْمَعُ

اِسْتَعْلْمَ

يَسْتَعْلَمُ

Mazi fiil eğer üçlü ise birinci kök harfi sakin yapılır, ikinci kök harfi –sözlükte mazi fiili izleyen “u, a, i” harfleriyle gösterildiği şekilde; damme, fetha veya kesra olarak- harekelenir.
Örneğin:

Mazi fiil

Muzari fiil



Mazi fiil

Muzarideki harekesi

كَتَبَ

يَكْتُبُ



كَتَبَ

u

فَتَحَ

يَفْتَحُ



فَتَحَ

a

جَلَسَ

يَجْلِسُ



جَلَسَ

i



Muzari fiil çekim tablosu

Çoğul

İkil

Tekil



يَكْتُبُونَ

يَكْتُبَانِ

يَكْتُبُ

Müzekker III. Şahıs

يَكْتُبْنَ

تَكْتُبَانِ

تَكْتُبُ

Müennes III. Şahıs

تَكْتُبُونَ

تَكْتُبَانِ

تَكْتُبُ

Müzekker II. Şahıs

تَكْتُبْنَ

تَكْتُبَانِ

تَكْتُبِينَ

Müennes II. Şahıs

نَكْتُبُ

نَكْتُبُ

اَكْتُبُ

I. Şahıs

Mazi fiil, mezid ve başında eklenmiş bir ت harfi varsa, bu ت harfi olduğu gibi bırakılır.
Örneğin:

Mazi fiil

Muzari fiil

تَعَلَّمَ

يَتَعَلَّمُ

تَخَرَّجَ

يَتَخَرَّجُ

3. Mazi fiil mezid ve başında eklenmiş bir hemze varsa, hemze atılır ve sondan bir önceki harf kesra ile harekelenir.


Örneğin:


Mazi fiil

Muzari fiil

اَكْرَمَ

يُكْرِمُ

اَعْلَمَ

يُعْلِمُ

4. Muzari fiilin başına سَ veya سَوْفَ eklerinden biri gelirse fiil gelecek zaman anlamı kazanır.


Örneğin:

Muzari

Gelecek zaman ekleri

Gelecek zaman fiili

يَكْتُبُ

سَ ، سَوْفَ

سَيَكْتُبُ

يَخْرُجُ

سَ ، سَوْفَ

سَيَخْرُجُ

5. Muzari fiilin başına veya ekleri gelirse, fiil geçmiş zaman anlamı kazanır.


Örneğin:

Muzari

Geçmiş zaman ekleri

Geçmiş zaman fiili

يَكْتُبُ

لَمْ ، لَمَّا

لَمْ يَكْتُبْ ، لَمَّا يَكْتُبْ

يَخْرُجُ

لَمْ ، لَمَّا

لَمْ يَخْرُجْ ، لَمَّا يَخْرُجْ





IP
Nurulhak
Faal Üye
Faal Üye
Simge

Kayıt Tarihi: 11Kasım2006
Gönderilenler: 270

Alıntı Nurulhak Cevapla bullet Gönderim Zamanı: 14Kasım2006 Saat 21:39

OLUŞUM BAKIMINDAN FİİL İKİYE AYRILIR:

a) Mücerred fiil: Sadece kök harflerinden oluşan fiildir.

b) Mezid fiil: Mücerred fiilin bir, iki, üç veya dört harf artırılmasıyla oluşmuş fiildir.

Üçlü mücerred fiil

Muzari

Mazi

Muzari Kalıp

Mazi Kalıp

يَجْلِسُ

جَلَسَ

يَفْعِلُ

فَعَلَ

يَنْصُرُ

نَصَرَ

يَفْعُلُ

فَعَلَ

يَفْتَحُ

فَتَحَ

يَفْعَلُ

فَعَلَ

يَعْلَمُ

عَلِمَ

يَفْعَلُ

فَعِلَ

يَحْسَبُ

حَسِبَ

يَفْعَلُ

فَعِلَ

يَكْرُمُ

كَرُمَ

يَفْعُلُ

فَعُلَ



Dörtlü mezid

Mastar

Muzari

Mazi

تَفْعِيل

يُفَعِّلُ

فَعَّلَ

اِفْعَال

يَفْعِلُ

اَفْعَلَ

مُفَاعَلَة ، فِعَال

يُفَاعِلُ

فَاعَلَ



Beşli mezid

Mastar

Muzari

Mazi

تَفَعَّل

يَتَفَعَّلُ

تَفَعَّلَ

اِفْتِعَال

يَفْتَعِلُ

اِفْتَعَلَ

اِنْفِعَال

يَنْفَعِلُ

اِنْفَعَلَ

تَفَاعُل

يَتَفَاعَلُ

تَفَاعَلَ

اِفْعِلاَل

يَفْعَلُّ

اِفْعَلَّ



Altılı mezid

Mastar

Muzari

Mazi

اِسْتِفْعَال

يَسْتَفْعِلُ

اِسْتَفْعَلَ


IP
Nurulhak
Faal Üye
Faal Üye
Simge

Kayıt Tarihi: 11Kasım2006
Gönderilenler: 270

Alıntı Nurulhak Cevapla bullet Gönderim Zamanı: 14Kasım2006 Saat 21:39

Mücerred fiile bazı harflerin ilave edilmesiyle fiil yeni bir anlam kazanır, fakat her fiil istenilen mezid fiil kalıbına sokulamaz, sadece Arapların kullandığı kalıp kullanılabilir. Hangi kalıpların kullanıldığını tespit için sözlüğe başvurulmalıdır.
Mezid fiillerin mücerred fiile kazandırdığı başlıca anlamlar şunlardır:

1. اَفْعَلَ ve فَعَّلَ : geçişlilik

2. فَاعَلَ ve تَفَََاعَلَ : işdeşlik

3. اِفْتَعَلَ ، اِنْفَعَلَ ve تَفَعَّلَ : dönüşlülük

4. اِفْعَلَّ : bir sıfat ile nitelenme: اِصْفَرَّ

5. اِسْتَفْعَلَ : isteme: اِسْتَغْفَرَ

Nesne alıp almaması açısından fiil, “lazım” ve “müteaddi” olarak ikiye ayrılır.
Lazım fiil (Geçişsiz fiil): Mef’ule ihtiyaç duymayan fiildir.
Müteaddi (Geçişli fiil): Mef’ul bih sarih olmadan tam bir anlam ifade etmeyen fiildir.

Fiil mizaç, şekil, renk, kusur, temizlik, pislik, doluluk ya da boşluğa işaret ediyorsa lazim fiildir.

Şu kalıplardaki fiiller daima lazım fiildir: فَعُلَ ، اِفْعَلَّ ، اِنْفَعَلَ ، اِفْعَالَّ

Şu kalıplardaki fiiller genellikle lazım fiildir: تَفَعَّلَ ، تَفََاعَلَ ، اِفْتَعَلَ

Şu kalıplar genellikle müteaddidir: فَعَّلَ ، اَفْعَلَ ، فَاعَلَ ، اِسْتَفْعَلَ

Mücerret üçlü fiillerin mastarları seamidir, sözlüklere başvurulmak suretiyle öğrenilir; bununla birlikte şu genellemeler söz konusudur:

1. فِعَالَة bir meslek veya zenaata işaret eder. Örneğin: زَرَعَ – زِرَاعَة

2. فَعَلاَن bir harekete işaret eder. Örneğin: هَاجَ – هَيَجَان

3. فُعْلَة renge işaret eder. Örneğin: خَضِرَ – خُضْرَة

4. فُعَال rahatsızlık veya hastalığa işaret eder. Örneğin: سَعَلَ – سُعَال

5. فُعَال ve فَعِيل sese işaret eder. Örneğin: نَبَحَ – نُبَاح ، زَأَرَ-زَئِير

6. فَعِيل yolculuk ve seyre işaret eder. Örneğin: رَحَلَ- رَحِيل

7. فَعُلَ kalıbının mastarı فُعُولْة، فَعَالَة ، فَعَل . Örneğin: سَهُلَ – سُهُولَة

8. فَعَلَ kalıbındaki lazım fiilin mastarı فُعُول dür. Örneğin: جَلَسَ – جُلُوس


IP
Nurulhak
Faal Üye
Faal Üye
Simge

Kayıt Tarihi: 11Kasım2006
Gönderilenler: 270

Alıntı Nurulhak Cevapla bullet Gönderim Zamanı: 14Kasım2006 Saat 21:40

9. فَعَلَ veفَعِلَ kalıbındaki müteaddi fiilin mastarı: فَعْل .

Mimli Mastar: Kök harflerinin başına م harfi eklenerek yapılan mastardır.
Mimli mastar مَفْعَل kalıbındadır; kök harflerinden sonuncusu illet harfi ise mastar, مَفْعِل kalıbındadır.
Mezid fiilde, fiilin ismi meful kalıbında gelir. Mimli mastarın sonuna ة eklenebilir.
EMİR


Muzari fiilden elde edilir:

Üçlü fiilde, baştaki muzarilik harfi atılır, yerine hemze getirilir. Muzari fiildeki kök harfinin harekesi

Damme ise; ilave edilen hemzenin harekesi damme olur.
Örneğin: يَنْصُرُ – اُنْصُرْ
Fetha veya kesra ise, ilave hemzenin harekesi kesra olur.
Örneğin: يَعْلَمُ – اِعْلَمْ ، يَجْلِسُ – اِجْلِسْ
Emir fiil

Çoğul

İkil

Tekil



اُكْتُبُوا

اُكْتُبَا

اُكْتُبْ

Müzekker

اُكْتُبْنَ

اُكْتُبَا

اُكْتُبِي

Müennes



Mastarlara göre emir kipleri

Emir

Mastar

Emir Kalıp

Mastar Kalıp

اَكْرِمْ

اَكْرَمَ

اَفْعِلْ

اَفْعَلَ

كَلِّمْ

كَلَّمَ

فَعِّلْ

فَعَّلَ

قَاتِلْ

قَاتَلَ

فَاعِلْ

فَاعَلَ

اِشْتَرِكْ

اِشْتَرَكَ

اِفْتَعِلْ

اِفْتَعَلَ

اِسْتَغْفِرْ

اِسْتَغْفَرَ

اِسْتَفْعِلْ

اِسْتَفْعَلَ