BEŞ İSİM VE İ'RABI

BEŞ İSİM VE İ'RABI
1- Baba أبٌ
2- Erkek kardeş أخٌ
3- Kayınpeder حمٌ
4- Ağız فمٌ
5- Sahiplik ذو


BEŞ İSMİN İ'RABI
1- Raf durumu vavdır.
جاء أبوك
Vav ile merfudur.

2- Nasp durumu elifdir.
شاَهَدْتُ أباك
Mefuldur, elif ile mansuptur.

3- Cer durumu yadır.
سلّمتُ على أبيك
İsmi mecrurdur.

BEŞ İSMİN ÖZELLİĞİ
1. Mutlaka sonunda bitişik zamir bulunur.mütekellim yası hariç!
أخِي (kardeşim) bep isimden değildir.çünkü sonunda 1. şahıs ya'sı var.
أخوه - أخوكَ beş isimdendirler. Sonunda bitişik zamir var.

2. Tesniye (ikili) veya cemi olduklarında 5 isimden sayılmazlar.

3. Beş isim yalın olarak gelmez. Yani ya zamir alır yada isme izafet olur.
Örnek:
أخو محمد beş isimden (isme izafet olmuş)
أخٌ beş isimden değil çünkü yalın
كان ismi raf haberi nasp eder.
كان ve arkadaşları geldikleri zaman boşluk hemen كان den sonra ise raf durumu seçilir.
Eğer كان den sonra bir isim varsa isimden sonra boşluk varsa nasp durumu seçilir.
Örnek:
كان أبي ذا علم nasp
كان ذو أبي علم raf

Not:
ذو dan sonra sadece isim gelir. Yani zamir olmaz, isim olur.
Beş isim harf ile irab olur.


BEŞ İSMİN İ'RABI
İlave Örnekler:

1- Ötre/Damme harekesi yerine Vav harfi ile ref edilir.
Örnekler:
أبو عليٍّ صاحبُ أشهر كشكٍ للكتبِ والصُّحفِ في عمانَ .
يَعْمَلُ أخو الفتاةِ في التجارةِ .
حمو زينب وحماتُها متقاعدان .
يخلو فوكَ من الأسنانِ الصناعيةِ .
الطبيبُ ذو الاختصاص يُجيدُ اختصاصَهُ .

2- Üstün/Fetha harekesi yerine Elif harfi ile nasp edilir.
Örnekler:
شاوِرْ أباك في الأمور المهمة .
لَعلَّ أخاك يَعْلَمُ الأمرَ .
أحبِبْ حماكَ وحماتَكَ .
جَنّبْ فاك قولَ السوء .
ساعِدْ ذا الحاجةِ الملهوفَ .


3- Esre/Kesre harfi yerine Ye harfi ile cer edilir.
Örnekler:
صِلْ أصدقاءَ أبيكَ .
أرسلتُ رسالةً الكترونيةً إلى أخيكَ .
تعتمِدُ الموظفةُ على حميها وحماتِها في العنايةِ بأطفالِها .
أنت قلتَ هذا بملءِ فيك .
لا تعتمِدْ في تصليح سيارتك على ميكانيكيٍ غيرِ ذي خبرة .

Konular