İŞARET İSİMLERİ (أسماءُ الإشارة)
İşaret ismi, Türkçede yakın bir şeyi göstermek için “bu”, az ötedekini göstermek için “şu”, uzaktakini göstermek için de o diye kullanılan ma’rife isimdir.
O ذلك Bu هذا Şu ذاك


1. Yakın İçin Kullanılan İşaret İsimleri (للقريب):

الجمع
Çoğul
التثنية
İkil
المفرد
Tekil

هؤُلاءِ
Bunlar
هذان، هذينِ
Bu ikisi
هذا
Bu
Müzekker
هؤلاء
هاتانِ
هاتين
Müennes

2. Orta Uzaklık İçin Kullanılan İşaret İsimleri (للمطوسّط):

الجمع
Çoğul
التثنية
İkil
المفرد
Tekil

أُولئكَ
Şunlar
ذانِكَ، ذَيْنِكَ
Şu ikisi
ذاكَ
Şu
Müzekker
أُولئكَ
تانِكَ، تَيْنِكَ
تاكَ
Müennes

3. Uzak İçin Kullanılan İşaret İsimleri (للبعيد):

الجمع
Çoğul
التثنية
İkil
المفرد
Tekil

أُولئكَ
Onlar
ذانِكَ، ذَيْنِكَ
O ikisi
ذلِكَ
O
Müzekker
أُولئكَ
تانِكَ، تَيْنِكَ
تِلكَ
Müennes

Muşârun İleyh (مُشارٌ إلييهِ İşaret edilen, gösterilen): İşaret isimlerinden sonra gelen elif-lam (ال) lı isimdir.
O kitap ذلِك الكتابُ O okul تِلكَ المدرسةُ

İsm-i işaretin müfred, tensiye, cemî,, müzekker ve müennes olarak kullanılması muşârun ileyhe göredir.. muşârun ileyh müfredse ism-i işaret de müfred, muşârun ileyh tensiye ise ism-i işaret de tensiye olur. Ancak, gayr-i akil cemi muşarun ileyh için müfred müennes ism-i işaret kullanılır.

Bu çocuk çok konuşuyor هذا الولدُ يتكلمُ كثيرا
Bu iki kız çok beceriklidirler هاتانِ البنتانِ ماهِرتانِ جِدّا
Bu meyveler olgundur هذِهِ الفواكهُ ناضِجةٌ

İşaret İsimlerinin Kullanılışlı:
İşaret isimleri harf-i tarifli (ال) isimden önce gelirse, önüne geldiği ismi işaret eder, gösterir. Harf-i tarifli isme muşârun ileyh olur:
O kitap ذلك الكتابُ Bu ev هذا البيْتُ

Harf-i tarifli isimden sonra gelirse, yine harf-i tarifli ismi işaret eder; ancak bu durumda sıfat olur. İsim de mevsuf olur:
O kitap الكِتابُ ذلِكَ Bu ev البيتُ هذا

Nekre isimden önce gelirse; işaret ismi mübteda, alem (özel isim) ise haber olur:
O kitaptır. ذلك كِتابٌ Bu evdir. هذا بيتٌ

Alem (özel isim)den önce gelirse; işaret ismi mübteda, alem ise haber olur:
O Ayşe’dir. تِلك عائشةُ Bu Ahmet’dir. هذا أحْمَدُ

Alem (özel isim)sonra gelirse; özel isim mevsuf, işaret ismi ise sıfat olur:
O Ayşe عائشةُ تلكَ O Ahmet أحمدُ هذا

İzafet terkibinin önünde gelirse; ism-i işaret mübteda, izafet terkibi haber olur:
Bu evin kapısıdır. هذا بابُ البيتِ

İzafet terkibinin ortasında (harf-i tarifli olan muzafun ileyhin önünde) gelirse; muzafun ileyh, muşarun ileyh olur. İsm-i işaret muzzafun ileyhi işaret eder ve muzafun ileyh olur:
Bu evin k apısı بابُ هذا البيتِ

(Muzafun ileyhi marife olan) izafet terkibinin sonunda gelirse; muzafı belirten işaret sıfatı olur. Muzafsa mevsuf olur:
Evin bu kapısı بابُ البيتِ هذا


Mekân İşaret İsimleri:
هُنا هُناكَ هُنالِكَ ثَمَّ

Mekan işaret isimleri de zamir gibidirler.; ne mevsuf, ne de sıfat olurlar.
Mekan ism-i işaretleri zarftır.

Yakın bir yeri işaret etmek için (للقريب):
Burada, burası, buraya هُنا