International Journal of Contemporary Educational Studies (IntJCES)
June 2016 : 2 (1)
ISSN : 2548-9373
Doi :
Copyright©IntJCES (www.intjces.com) - 164
Field : Language Education
Type : Review Article
Recieved: 03.03.2016 - Accepted: 09.06.2016
Yabancı Dil Olarak Arapça Öğretiminde Kısa Öykünün Yeri1
Abdulmuttalip IŞIDAN
Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, Ankara, TÜRKİYE
E-Posta: muttalipisidan@gmail.com
Öz
Yabancı dil öğretiminin nasıl yapılacağı tarih boyunca tartışma konusu olmuştur. Bu amaçla
birçok yöntem ve teknik geliştirilmiş ve kullanılmıştır. Dil öğretiminde yöntemlerin
kullanılması öğrencinin başarıya ulaşmasında daha etkili olmuştur. Bu nedenle geliştirilen her
bir yeni yöntem diğer yöntemin eksiğini kapatmak amacıyla geliştirilmiştir. Bu bağlamda kısa
hikâyeyle dil öğretimi de yapılmaktadır. Yabancı dil öğretiminde kısa öykünün kullanılması
dili canlı ve etkin hale getirmektedir. Çünkü kısa hikâye aracılığıyla dil öğretimi dört dil
becerisin olan dinleme okuma konuşma ve yazma becerilerinin gelişmesine katkı
sağlayacaktır. Bu çalışmada ise yabancı dil olarak Arapça öğretiminde kısa hikâyenin yeri ele
alınacak ve kısa hikâyelerin öğrencilerin dil becerilerini geliştirmelerine nasıl katkı
sağlayacağına yer verilecektir.
Anahtar Kelimeler: Kısa hikâye, Arapça, yabancı dil öğretimi

1 Bu makale, 13-15 Nisan 2016 tarihlerinde Kazakistan’da yapılan 5. Uluslararası Bilim Kültür ve Spor
Kongresi’nde sözel bildiri olarak sunulmuştur.
K
Uluslararası Güncel Eğitim Araştırmaları Dergisi (UGEAD), Haziran, 2016; 2(1):164-169
Copyright©IntJCES (www.intjces.com) - 165
The Place of Short Story in Teaching Arabic as a Foreign Language
Abstract
Teaching has been debated throughout the history. For this purpose several techniques have
been developed and used. The use of methods in language teaching has been more effective in
students achievement. Therefore the each new method was developed to close the missing of
other method. In this context, language teaching through short stories is done. The use of
short stories in language teaching makes it alive and effective. Because teaching language
through short stories will contribute to development of reading, writing, speaking and
listening skills. In this study, the place of short stories in teaching Arabic as a foreign
language and how the short stories will contribute to students language skills will be
discussed.
Keywords: Short story, Arabic, teaching foreign language
International Journal of Contemporary Educational Studies (IntJCES), June, 2016; 2(1): 164-169
Copyright©IntJCES (www.intjces.com) - 166
Giriş
Toplumlararası iletişimin vazgeçilmez bir unsuru olan yabancı dil tarih boyunca önemini
korumuştur. Çünkü farklı toplumlar birbirleriyle iletişim kurmak için yabancı dile ihtiyaç
duymuşlardır. Bu da yabancı dil öğrenmenin gerekliliğini beraberinde getirmiştir. Bu nedenle
yabancı dilin en iyi şekilde nasıl öğretileceği sürekli tartışılmıştır. Bu bağlamda birçok
yöntem geliştirilmiş ve kullanılmıştır. (Memiş, Erdem, 2011). Ancak bu yöntemlerden
verimli sonuçların elde edilmemesi eksiksiz bir yöntem arayışı içine sokmuştur. Bu kapsamda
dil öğretiminde ilk kullanılan yöntemlerden olan Dilbilgisi ve Çeviri Yönteminde edebi
türlere ağırlık verirken daha sonra geliştirilen yöntemler edebi metinlerden çok günlük dile
ağırlık vermiştir. Ancak 1980’li yıllardan itibaren tekrar edebiyatla dil öğretimine doğru bir
kayma olmuştur (Erten ve Razı, 2007).
Çalışmasında edebiyatı toplumun aynası olarak tanımlayan Prasad, (2015) dil nüanslarını
çözmekte zorlanan yabancı dil öğrencileri için edebiyatın olmazsa olmazlardan olduğunu
ifade etmektedir. Dil öğretiminde edebi metinlerin kullanımı sadece okumaya katkı
sağlamamaktadır. Bunun yanı sıra yazma, konuşma, dinleme gibi temel dil becerilerinin
gelişmesine de katkı sağlamaktadır (Pourkalhor ve Kohan, 2013). Ayrıca yabancı dil
öğrenenler öğrenilen dilin kültürünün yansıması olan edebiyat aracılığıyla o dilin kültürünü de
öğrenirler.
Lazar, (1993) yabancı dil öğretiminde edebiyat kullanımının önemsenmesinin nedenlerini şu
şekilde sıralamaktadır:
1- Edebiyat motive edicidir.
2- Özgün materyallerden oluşur.
3- Öğrencilerin başka kültürü anlamasına yardımcı olur.
4- Dil edinimi için teşvik edicidir.
5- Öğrencilerin yorumlama yeteneklerini geliştirir.
6- Öğrencileri duygu ve düşüncelerini anlatmaya teşvik eder.
Edebiyatın yabancı dil öğretiminde şiir, drama, roman ve kısa hikâye gibi edebi türlerden
yararlanılmaktadır Bu çalışmada da dünya bankası verilerine göre 386 milyon nüfusa sahip
olan 22 ülkeden oluşan Arap Dünyası tarafından kullanılan Arapçanın öğretiminde kısa
hikâyenin yeri ele alınacaktır.
Yabancılara Arapça Öğretiminde Kısa Öykü
Edebi türlerden kısa öykü açısından oldukça zengin olan Arapçanın öğretiminde kısa öykünün
kullanılması Arapça öğretimine önemli ölçüde katkı sağlayacaktır. Arapça öğretiminde kısa
öykü kullanılmasının sağlayacağı faydaları şu şekilde sıralayabiliriz:
1- Öykülerin Kısa Olması
Dünyada 23 ülkede ve 450 milyondan fazla kişi tarafından konuşulan Arapçanın öğrenmesi
oldukça zordur (BBC, 2016). Bu nedenle Arapçanın öğretiminde uzun ve yorucu metinler
yerine kısa öykü metinlerinin kullanılması öğrencilerin Arapça öğrenmeye yönelik
K
Uluslararası Güncel Eğitim Araştırmaları Dergisi (UGEAD), Haziran, 2016; 2(1):164-169
Copyright©IntJCES (www.intjces.com) - 167
endişelerini azaltacaktır. Bir kısa öykü dersin akışına göre bir ya da iki ders saatinde bitebilir.
Bu da Arapçayı öğrenen öğrencileri hem sıkmaz hem de daha az korkutucu metinler olur
(Silva, 2001).
2- Dört Dil Becerisinin Gelişmesine Katkı Sağlaması
a- Okuma Becerisi
Öğrencilerin seviyelerine uygun olarak seçilmiş öykülerin öğrencilerin okuma becerilerini
geliştirmelerine katkı sağlayacaktır. Bu bağlamda öğrencilerle yapılacak olan okuma
aktiviteleri okuma açısından zor bir dil olan Arapça okuma becerilerini geliştirecek ve burada
öğrenilecek yeni kelimeler öğrencilerin kelime dağarcığının gelişmesine katkı sağlayacaktır.
b- Yazma Becerisi
Arapça Latin alfabesinden farklı bir alfabeye sahiptir. Bu yüzden Arapça öğrenenler yazma
becerisinde zorlanabilirler. Bu nedenle öğrencilere yazma aktivitelerinin yaptırılması
öğrencilerin yazma becerilerini geliştirmeleri açısından önemlidir. Yazma becerisi için
öğrencilere öyküdeki karakterler arasında geçen diyalog yazdırılabilir, öykünün sonunu farklı
bir tamamlamaları istenebilir, öykünün özetini yazmaları istenebilir (Erkaya, 2005)
c- Konuşma Becerisi
Okuma ve yazma becerilerinin yanı sıra konuşma becerisi de oldukça zor alan ve konuşma
pratiğine ihtiyaç duyan bir dil olan Arapçanın konuşma becerisinin geliştirilmesi için derste
işlenen kısa öykü bağlamında aktiviteler yapılabilir (outinafrica.org, 2016). Derste
öğrencilerinden sözlü olarak öykünün karakterleri arasında sözlü olarak diyalog yapmaları
istenebilir, öykü hakkında konuşmaları istenebilir, öyküyü sözlü olarak tamamlamaları
istenebilir.
d- Dinleme Becerisi
Dinleme becerisi, konuşma esnasındaki düşünceleri anlamak, aralarındaki bağı kurmak,
konuşulanları değerlendirmek açısından oldukça önemlidir (Barın, 2002). Bu bağlamda
bunları gerçekleştirmek amacıyla dinleme becerisine önem verilmesi gerekmektedir.
Öğrencilere derste işlenen öyküden bir bölüm dinletilip buradan sorular sorulabilir, ya da
dikte yaptırılabilir.
3- Öğrencileri Motive Edici Olması
Öykülerdeki giriş gelişme sonuç bölümleri öğrencilerin öyküyü okuyup anlaması için teşvik
edicidir. (Elliot, 1990) Bir öyküde olayların başlaması daha sonra olayların gelişmesi ve
sonucunda ne olacağına ilişkin merak uyandırması öğrencilerin öyküyü okuması için motive
edicidir.
4- Kültürü Yansıtması
Yabancı dil öğrencileri öğrendikleri dilin konuşulduğu ülkeyi ziyaret etmek, kültürünü
öğrenmek isteyebilirler. Ancak bu her zaman mümkün olmayabilir. Bu durumda konuşulan
dilin kültürünü yansıtan edebiyattan istifade edilebilir. (Collie ve Staler, 1987) Arapça
International Journal of Contemporary Educational Studies (IntJCES), June, 2016; 2(1): 164-169
Copyright©IntJCES (www.intjces.com) - 168
öğrenenler için de bu geçerlidir. Arapça öğrenenlerin Arap kültürünü tanımaları, Arap
toplumunun yaşam tarzına ait bilgi sahibi olmaları kısa hikâyeler aracılığıyla olabilir. Çünkü
Arapça yazılmış kısa hikâyeler Arap toplumunun kültürünü yansıtmaktadır.
5- Öğrencilerin İlgi Alanlarına Göre Farklı Konularda Öykü Seçme İmkânı Olması
Öğrencilerin seviyelerine, sosyal durumlarına göre ilgi alanları farklılık gösterebilir. Bir
öğrencinin ilgisini çeken bir öykü diğerinin ilgisini çekmeyebilir. Öğrencilerin ilgisini
çekebilecek konu bulma açısından öyküler oldukça geniştir. Çünkü her grubunun ilgisini
çekebilecek farklı alanlarda öyküler bulmak mümkündür.
6- Her Düzeye Uygun Öykülerin Bulunması
Edebi metinler yoluyla yapılan yabancı dil öğretiminde öğrencilerin seviyesine uygun metnin
seçilmesi çok önemlidir. Seçilen metinlerin öğrencilerin okuyup anlayabileceği düzeyde
olması gerekir (Ghasemi, Hajizadeh, 2011). Bu açıdan öğrencilerin seviyesine göre öykü
bulma konusunda sıkıntı yoktur. Çünkü farklı seviyelerde öyküler bulmak mümkündür.
Sonuç
Her seviyede öğrenci için uygun olan, dilin kültürünün öğrenilmesine katkı sağlayan ve
öğrenciler motive edici ve eğlenceli olan kısa öykü Arapçanın öğretilmesine önemli katkı
sağlayacaktır. Bu bağlamda kısa öykülerin Arapça öğretiminde daha etkili kullanılmasına
aşağıdaki öneriler katkı sağlayabilir:
 Seçilen öykülerin öğrencilerin seviyesine uygun olması
 Öykülerin öğrenciyi sıkacak kadar uzun olmaması.
 Öykülerin konuları öğrencilerin ilgilerine göre seçilmesi
 Öykülerin işlenmesi esnasında kültürel ögelere vurgu yapılmalı
 Öykülerin daha etkili bir şekilde işlenmesi için öyküye başlamadan önce ve
başladıktan sonra öyküyle bağlantılı aktiviteler yapılmalı.
 Dört dil becerisi de kullanmaları öğrencilere imkân verilmesi
K
Uluslararası Güncel Eğitim Araştırmaları Dergisi (UGEAD), Haziran, 2016; 2(1):164-169
Copyright©IntJCES (www.intjces.com) - 169
KAYNAKÇA
Collie J., S. Slater (1987). Literature in the language classroom: A resource book of ideas and
activities. Cambridge: CUP.
Elliot R. (1990). Encouraging reader-response to literature in ESL situations in ELT Journal.
44 (3):191-198.
Eren Z. (2009). The use of short-story in teaching English to the students of public high
schools. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26: 41-47.
Erkaya O. R. (2005). Benefits of using short stories in the EFL context. The Asian EFL
Journal, 11: 1-6
Erten, İ. H., & Razı, S. (2007). Yerelleştirme ve okuduğunu Anlama. Yabancı dil eğitimi
bölümlerinde edebiyat öğretimi, 162-176. Ankara: Anı.
Ghasemi P., Hajizadeh R. (2011). Teaching L2 reading comprehension through short story.
2011 International Conference on Languages, Literature And Linguistics IPEDR. 26: 69-73.
Khatib M., Seyyedrezai S. H. (2013) Short story based language teaching: A literature-based
language teaching method. 2(2): 155-159.
Krishna T. M., Sandhya K. (2015). The impact of short stories on teaching of English. Journal
Of English Language And Literature 2(4): 58-62.
Lazar G. (1993). Literature and language teaching: A guide for teachers and trainers.
Cambridge: CUP.
Memiş M. R., Erdem M. D. (2013). Yabancı dil öğretiminde kullanılan yöntemler, kullanım
özellikleri ve eleştiriler. Turkish studies - International Periodical For The Languages,
Literature And History Of Turkish Or Turkic. 8(9): 297-318.
Özcan M. (2011). Yabancı dil öğretiminde öykü kullanımı. e-Journal of New World Sciences
Academy. 6(3): 2133 – 2147
Pourkalhor O., Kohan N. (2013). Teaching reading comprehension through short stories in
advance classes. Asian Journal Of Social Sciences and Humanities. 2(2): 52-60.
Prasad A B. R. (2015). Teaching English language through literature. International Journal Of
English Language, Literature And Humanities. 3(7): 57-62
Reading Arabic hard for brain, 05.05.2016 tarihinde http://www.bbc.com/news/health-
11181457 adresinden erişildi.
Silva B. R. (2001). Using literary texts in ESL classroom. Revista De Ciencias Humanas.
1(2): 171 – 178.
Why is learning Arabic so hard, 05.06.2016 tarihinde http://outinafricaride.org/why-islearning-arabic-so-hard/
adresinden erişildi.