International Journal of Science Culture and Sport (IntJSCS)
August 2015 : Special Issue 4
ISSN : 2148-1148
Doi : 10.14486/IJSCS422
Copyright©IntJSCS (www.iscsjournal.com) - 503
Arap Baharı Sürecindeki Arap Siyasi Liderlerin Konuşmalarının
Anlambilim Açısından Değerlendirilmesi
Ayşe İSPİR
Arş. Gör., Arap Dili Eğitimi, Gazi Üniversitesi, Ankara, TÜRKİYE
Email: aispir@gazi.edu.tr
Özet
Siyasi hitabet metinleri, etkileme ve yönlendirme gibi temel hedefler güden amaçlı
metinlerdir. Dolayısıyla barındırdığı dilsel yapılar açısından zengindir. Bu çalışmada halkla
kıvılcımlanan ve halkların etkin rol oynadığı Arap Baharı sürecindeki Arap siyasi liderlerin
konuşmalarında geçen halka hitap ifadeleri anlambilim açısından değerlendirilmiştir. Bu
bağlamda konuşma metinleri; sözcük, cümle ve metin düzeyinde, anlambilim açısından
incelenmiştir. Araştırmanın örneklemi, Arap Baharı devrik liderlerinden Zeyne-l Âbidîn,
Hüsnü Mübarek ve Muammer Kaddâfî’ye ait üç konuşma metninden oluşmaktadır. Araştırma
sonucunda incelenen konuşmaların siyasi söylemin etkileme ve çağrı hedefini
gerçekleştirmeye yönelik anlamsal özellikler içerdiği ortaya çıkmıştır. Bunun yanı sıra
liderlerin içerisinde bulunduğu siyasi durum ve lider imajı vb. metin dışı öğelerin de
konuşmalara etkide bulunduğu izlenmiştir.
Anahtar Kelimeler: Arapça, Arap Baharı, Siyasi Hitabet, Anlambilim
The Evaluation of Arab Political Leaders’ Speeches during the Arab Spring
in Terms of Semantics
Abstract
The texts of political speeches are purposeful and linguistic products which aim at the
fundamental targets like influence and guidance. In this study, Arabic political leaders’
public-directed statements in these speeches during the Arab Spring, which was sparked with
the society and the society played an active role in, have been evaluated in terms of semantics.
In this context, the texts of speeches were examined in terms of semantics at word, sentence
and text levels. The sample of research consists of three speeches of the Arab Spring’s ousted
leaders: Zeyne-l Âbidîn, Hosni Mubarak, Muammar Gaddafi. As a result of research it has
been concluded that the speeches examined contain semantic features which aim realizing
political discourse targets like exerting influence and guidance. Furthermore, it has been
observed that the non-text elements such as leaders’ political situation and their images
affected the speeches.
Keywords: Arabic, Arab Spring, political speech, semantics.
International Journal of Science Culture and Sport (IntJSCS) August 2015
Copyright©IntJSCS (www.iscsjournal.com) - 504
Giriş
Siyasal konuşmalar hitap edilen kitleyi etkilemeye, verilen mesaja inandırmaya yönelik icra
edilen amaçlı metinlerdir (Günay, 2007). Siyasi söylem, hakkında konuşulacak konu, bu
metinleri dile getiren liderin imajı, hitap edeceği topluluğun sosyo-kültürel düzeyi, ihtiyaçları
vb. birçok faktörden etkilenecektir (Bilgin, 2009). Bu metinlerin üretileceği dilin olanakları da
hayati önem taşır. Şiir dili olarak nitelenen Arapça, morfolojik, sentaktik ve semantik
özellikleri açısından başarılı siyasi metinler üretmeye elverişli bir dildir.
Arap Baharı, Kuzey Afrika, Tunus’ta başlayan, tüm dünyada yankıları duyulmuş ve etkileri
hala hissedilmekte olan bir 21. Yüzyıl siyasi olayıdır (Dersan Orhan, 2013; Oğuzlu, 2011). Bu
siyasi olay süresince, dönemin baş siyasi aktörleri olan devrik veya yeni liderlerin siyasi
konuşmaları basın aracılığıyla devamlı kamuoyuna sunulmuştur. Dünya ülkeleri, kendi
uluslararası konumlarını da ilgilendiren bu değişik ton ve renklerdeki konuşmalara kayıtsız
kalmamış, devamlı kulak kabartmıştır.
Sözlü veya yazılı bir dilsel ürünü, diğer dilbilim dalları ile iş birliği içerisinde; ses, biçim, söz
dizimi vb. dil düzeyleri açısından ele alarak anlam açısından inceleyen anlambilim,
göstergebilim, felsefe, mantık, psikoloji gibi disiplinlerden de yardım alır (Altun, 2004; Umar,
1998). Bu bağlamda, anlam çözümlemesinde dil ürününün yanı sıra dil dışı birçok faktör göz
önünde bulundurulmalıdır.
Problem Cümlesi
Bu araştırmanın problem durumunu “Arap Baharı sürecinde, Arap liderlerin yaptığı siyasi
konuşmaların anlambilimsel özellikleri nelerdir?” sorusu oluşturmaktadır.
Amaçlar
Bu araştırmanın amacı, Arap Baharı sürecinde dönemin devrik liderleri tarafından icra edilen
konuşma metinlerini, anlambilime ait konular ışığında incelemek ve anlambilimsel
özelliklerini ortaya çıkarmaktır. Alt amaçlar ise şu şekildedir;
 Bahsi geçen siyasi metinlerin sözcük düzeyinde anlambilimsel özellikleri nelerdir?
 Bahsi geçen siyasi metinlerin cümle ve metin düzeyinde anlambilimsel özellikleri
nelerdir?
Evren ve Örneklem
Çalışmanın evrenini, Arap Baharı sürecinde Arap liderlerin yaptığı konuşmalar oluştururken;
örneklemini, 2011 yılı içerisinde birbirine yakın tarihlerde devrilen Arap liderlerin
devrilmelerine yakın zamanlarda yaptığı konuşmalar oluşturmaktadır. Bu bağlamda
çalışmanın materyalini, Tunuslu Lider Zeyne-l Âbidîn bin Ali’nin 14 Ocak 2011, Mısırlı
Lider Hüsnü Mübarek’in 2 Şubat 2011 tarihinde yaptıkları konuşmaların metinleri ile Libyalı
Lider Muammer Kaddâfî’nin 22 Şubat 2011 tarihinde yaptığı konuşmadan bir kesitin metni
oluşturmaktadır.
Special Issue on the Proceedings of the 4th ISCS Conference – PART B August 2015
Copyright©IntJSCS (www.iscsjournal.com) - 505
Verilerin Toplanması ve Analizi
Bu çalışmada tarama modeli kullanılmıştır. Çalışma örneklemini oluşturan konuşmalar,
liderlerin mensup oldukları ülkelere ait televizyon kanallarında yayınlanmıştır. Bu bağlamda
konuşma videolarına internet aracılığıyla video izleme siteleri üzerinden erişim sağlanmıştır.
Muammer Kaddâfî’nin konuşma videosu hariç diğer ikisinin matbu haline internet siteleri
aracılığıyla ulaşılmış ve videolar dinlenerek sıhhati kontrol edilmiştir. Kaddâfî’nin konuşma
metni ise bir Libya vatandaşı olan Arapça Okutmanı Selma Ketene eşliğinde video üzerinden
yazıya dökülmüştür. Genel olarak yazıya dökerken lehçeye ait bir unsur söz konusu
olduğunda fasih olarak yazılmıştır. Elde edilen metinleri anlambilim açısından çözümlemeye
yardımcı olacak diğer teorik kaynaklar da tedarik edilerek. Verilerin analizi kısmına
geçilmiştir.
Verilerin analizi sürecinde konuşmaların yazılı metinleri sürekli olarak videolarla
karşılaştırılarak çalışılmıştır. Nitekim konuşmanın karakteristiğinde olan vurgular, jest ve
mimikler yazıda tamamen kendisini gösteremeyecektir. Bu şekilde mukayeseli bir inceleme
metodu ile ilk olarak bahsi geçen metinler sözcük düzeyinde ele alınmış olup; yakın ve karşıt
anlamlılık, tasarımlar, imgeler, duygu değerleri, yan anlamlar, aktarmalar, söz sanatları
açısından incelenmiştir.
Analiz sürecinin diğer aşamasında ise metinler cümle ve cümlelerin metinden soyutlanması
zor ve sağlıksız olacağı için metin düzeyinde anlambilim özellikleri açısından incelenmiştir.
Bu bağlamda sloganlar, atasözleri, ortak bazı mesajları iletmeyi hedefleyen cümleler ele
alınmıştır. Metin düzeyinde anlam incelemesi ise bazı metin dışı özellikler ele alınarak
gerçekleştirilmiştir.
Sözcük Düzeyinde Anlam İncelemesi
Ele alınan üç metnin içerdiği tüm sözcükleri anlambilim açısından incelemek yerine öne çıkan
sözcükler ve anlamsal özelliklere yer verilmiştir. Örneklemi oluşturan metinler incelendiğinde
ilk olarak konuşmalarda yan yana kullanılan yakın ve karşıt anlamlı sözcükler dikkat
çekmiştir. Üç konuşma metnine ait yakın ve karşıt anlamlı sözcük örnekleri aşağıda yer
almakta olup koyu olarak yazılmıştır.
Tablo 1. Konuşma metinlerinde yer alan yakın ve karşıt anlamlı sözcüklere örnekler
Yakın Anlamlı Sözcükler Karşıt Anlamlı Sözcükler
Zeynel
Âbidîn
(İşsizi, yoksulu, herkesi anladım)
(Hüznüm ve acım büyük)
(Şiddet ve saldırıların devam etmesi
(Tüm Tunuslu erkek ve kadınlar)
International Journal of Science Culture and Sport (IntJSCS) August 2015
Copyright©IntJSCS (www.iscsjournal.com) - 506
sebebiyle
(Soygun, talan ve saldırı grupları)
(İstisnasız tüm taraflar; tüm adalet,
tarafsızlık ve objektifliğiyle)
(Ayıptır, günahtır)
(Şiddet, sabotaj ve bozgunculuktan
vazgeçmek)
(Fesat ve rüşvet olayları)
Hüsnü
Mübarek
(Anayasal meşruiyete çullanmak ve
saldırmak için)
(Bu gösteriler medeni ve uygar bir
görünüm sergilemekten çıktı)
(Provokasyon, kışkırtma, yağma,
soygun, ateşe verme ve saldırı
olayları…)
(Anayasal ve yasal düzenlemeler)
(Zihinlerini meşgul eden sıkıntı, endişe
ve kaygı)
(Kamuya ait ve özel mülkler)
(Kaos ve istikrar arasında)
(Çiftçi olsun işçi olsun; Müslüman
olsun Kıptî (Mısırlı Hristiyan)
olsun; genç olsun yaşlı olsun,
halkımın tüm evlatlarıyla)
(Vatanın köy ve şehirlerindeki her
Mısırlı erkek ve kadın için)
(Savaşta ve barışta vatana
sunduğum)
Special Issue on the Proceedings of the 4th ISCS Conference – PART B August 2015
Copyright©IntJSCS (www.iscsjournal.com) - 507
(Tek bir gün güç ve prestij peşinde
olmadım)
(Akıbeti ve geleceği hususunda)
(Hak, hürriyet ve onurlarına tam bir
saygıyla)
(Bunu izzet, şeref ve haysiyetle
gerçekleştirmek)
(O, her bir Mısırlı erkek ve
kadının vatanı)
(Lehimize ve aleyhimize olanla)
Muammer
Kaddâfî
(Ülke pislik ve necasetten arınana kadar)
(Beni yüce ve büyük güç üzerinde
muzaffer kılan Allah benimle)
(Bizim yanımızda olmak yerine
her şeyi aleyhimize yapıyorlar)
Yakın anlamlı sözcüklerin yan yana kullanılması ile mananın kuvvetlendirilmesi
hedeflenirken karşıt anlamlı sözcüklerin ise genel olarak iki zıt kutbu kucaklayıcılık ve
kapsayıcılık belirtmek amacıyla tercih edildiği dikkatleri çekmiştir. Yakın anlamlı sözcükler
tespit edilirken anlam alanları göz önünde bulundurularak; eş anlamlılık, üst anlamlılık, parça
bütün ilişkileri göz önüne alınmaktadır (Umar, 1998). Anlamda karşıtlık ise nicelik, nitelik
vb. çeşitli ölçüt yelpazesine göre değerlendirilmektedir (Altun, 2004). Örneğin, Zeynel
Âbidin’e ait “ (Tüm Tunuslu erkek ve kadınlar)” ifadesinde cinsiyet
açısından bir karşıtlık söz konusuyken; Hüsnü Mübarek’e ait “
(Çiftçi olsun işçi olsun; Müslüman olsun Hristiyan olsun; genç olsun yaşlı
olsun halkın tüm evlatları için)” ifadesinde nitelik açısından ve farklı kutupları temsil eden
ikilikler açısından karşıt anlamların varlığı söz konusudur.
Sözcük düzeyi açısından dikkatleri çeken diğer bir husus da metinlerdeki aktarmalardır.
Aksan (2009), aktarmaları, birçok dilbilimcinin dillerin temel bir özelliği olarak gördüğünü ve
çok anlamlılığı tetikleyen anlam olaylarından biri olduğunu belirtir. Aşağıdaki tabloda
metinlerde yer alan ad ve deyim aktarmaları örnekleri yer almaktadır.
International Journal of Science Culture and Sport (IntJSCS) August 2015
Copyright©IntJSCS (www.iscsjournal.com) - 508
Tablo 2. Konuşma metinlerinde yer alan ad ve deyim aktarmalarına örnekler
Ad Aktarması Deyim Aktarması
Zeynel
Âbidîn
(Somutlaştırma)
(Ülkemiz için el ele verelim;
çocuklarımızın güvenliği için el ele
verelim)
(Somutlaştırma)
(Tunuslulardan akacak tek bir damla
kan)
(Somutlaştırma)
(Gerçekleri örtbas ederek beni
bazen yanılttılar)
(Somutlaştırma)
(Halkın iradesi kendi ellerinde,
güvenli ellerde kalsın)
Hüsnü
Mübarek
(İç-dış)
(Parlamentoyu yargıya ve kararlarına
uymaya davet ediyorum)
(Somutlaştırma)
(Ateşin üzerine benzin dökmek)
Muammer
Kaddâfî
(Parça-bütün)
(Çölden çöle, milyonlara
sesleniyorum)
(İç-dış)
(Ülke pislik ve necasetten temizlenene
kadar Libya’yı karış karış, ev ev, yurt yurt,
sokak sokak, fert fert temizlemek için)
(Somutlaştırma)
(Hareket vakti geldi; ilerleme vakti
geldi; zafer vakti geldi)
)Somutlaştırma)
(Bu işi yapanlar, kendi iradeleriyle
yapmıyorlar, hap alıyorlar)
Special Issue on the Proceedings of the 4th ISCS Conference – PART B August 2015
Copyright©IntJSCS (www.iscsjournal.com) - 509
Tabloda yer verilen deyim aktarmaları, soyut kavramları çeşitli somut göstergelerle dile
getirerek anlamının pekiştirilmesini sağlayan somutlaştırma şeklinde kendini göstermektedir
(Aksan, 2009). Ad aktarması, benzetme amacı gütmeden sözcüğün, gerçek anlamı dışında bir
anlamda kullanılması sanatıdır ve farklı ilgiler kurularak gerçekleştirilir (Bilgegil, 1989;
Külekçi, 2011; Tok, 2011: 173). Yukarıdaki örneklerde, parça-bütün, iç-dış ilişkisine
konuşma metinlerinden örnekler verilmiştir. Ele alınan metinlerde aktarmaların yanı sıra söz
sanatlarına da rastlanmış olup bunlardan kişileştirme sanatı örneklerine de aşağıdaki tabloda
yer verilmiştir.
Tablo 3. Konuşma metinlerinde yer alan kişileştirme sanatı örnekleri
Kişileştirme Sanatı
Zeynel Âbidîn
(Yaşasın Tunus, yaşasın halkı, yaşasın cumhuriyet!)
Hüsnü Mübarek
(Size, Mısır’ı ve halkını imtihan eden zor koşullarda konuşuyorum)
(Yarının onlar ve yakınları için ne getireceği hakkında)
(Mısır’ı ve Mısırlıları koruyan bir atmosferde)
(Mısır’ın yaşadıklarına sebep olanlarla beraber)
(Mısır, mevcut durumlardan eskiden olduğundan daha güçlü çıkacak)
(Tarih ben ve diğerleri hakkında hüküm verecek)
Muammer
Kaddâfî
(Tarih bunu bana yazar)
Aksan (2009), bazı özel adların birtakım tasarım, imge ve bazı duyguları uyandırdığını
belirtir. Ele alınan metinlerde geçen bazı özel adların da konuşmacı ve konuşmaların
yöneltildiği toplum açısından bu tür bir işleve sahip olduğu görülmüştür. Aşağıdaki tabloda
koyu olarak yazılan örnekler incelendiğinde ülke isimlerine kutsiyet atfedilerek kullanıldığı,
Hüsnü Mübarek ve Muammer Kaddâfî kendi isimlerini açıkça telaffuz ederken dinleyende bir
marka hissi uyandırdıkları ve Kaddâfî’nin soyundan geldiği Ebu Minyâr ailesinden bazı şehit
International Journal of Science Culture and Sport (IntJSCS) August 2015
Copyright©IntJSCS (www.iscsjournal.com) - 510
isimlerini telaffuz ettiği dikkatleri çekmiştir. Bu isimler, hitap edilen toplulukta diğer
topluluklardan farklı duygular uyandıracaktır.
Tablo 4. Konuşmalardaki duygu değeri içeren özel adlara örnekle
Özel Adlar ve Duygu Değerleri
Zeynel Âbidîn
Hüsnü
Mübarek
Muammer
Kaddâfî
Son olarak konuşmalarda öne çıkan imge ve tasarımlar şu şekilde listelenebilir:
Tablo 5. Konuşmalarda öne çıkan imge ve tasarım örnekleri
Zeynel
Âbidîn
(Anlamak ve üzüntü)
Hüsnü
Mübarek
(Mısır ve halk)
Muammer
Kaddâfî
(Milyonlar, çöl ve ilerlemek)
Cümle ve Metin Düzeyinde Semantik İnceleme
Halliday ve Hasan metnin bir anlambilimsel birim olduğunu; cümlelerden ibaret değil,
cümlelerle gerçekleştiğini ve kodlandığını belirtir (Aksan, 2009). Bu nedenle cümlelerin
anlamları incelenirken yer aldığı metni de göz önünde bulundurmak; metindilbilim, söylem
Special Issue on the Proceedings of the 4th ISCS Conference – PART B August 2015
Copyright©IntJSCS (www.iscsjournal.com) - 511
çözümlemesinin bazı tekniklerinden yararlanmak gerekecektir (Aksan, 2009). Bahsi geçen
alanlar metni anlamlandırmada metin dışı öğeleri de göz önünde bulundurmayı amaçlar.
Sancak (2008), Arap Dili Temelinde Söz Anlam İlişkisi adlı kitabında sözlü veya yazılı
ifadelerin anlamlandırılmasında bilgi birikimi, kültür, inanç, yetişme tarzı, vb. dil dışı öğelerin
de değerlendirilmesi gerektiğini belirtir. Bu bağlamda yapılan incelemeler sonucunda
aşağıdaki bulgulara ulaşılmıştır.
 Ele alınan metinler, tür olarak çağrı amaçlı siyasi hitabet metinleridir. Ayrıca icra
edildikleri dönem, son derece ciddi siyasi çalkantılara sahne olmaktadır. Konuşma yapan
liderlerin her birinin ülkesinde yaşanan siyasi olaylar farklılık gösterse de hepsindeki
ortak nokta yaşanan yönetime karşı yapılan halk ayaklanmasıdır. Bu ortak özelliğe
rağmen konuşma metinlerinin liderlerin kişisel özelliklerinden mütevellit farklı tonlar
içerdikleri gözlenmiştir. Nitekim siyasi konuşmaların birçok faktörden etkilendiğine
önceden değinilmişti. Siyasi aktör yani metin ileticisi de bunlardan biridir (Van Dijk;
Bilgin, 2009; Güngör, 2014).
 Bu bağlamda metnin ortaya çıktığı siyasal sürece değinecek olursak, Gürkan ve
Durgun’un (2012), tanımladığı üzere Arap Baharı, 2010 Aralık ayı itibariyle Arap
halklarının baskıcı ve otoriter yönetimlere karşı sürdürdükleri halk ayaklanmaları ve
diğer halk hareketlerini kapsayan sürece verilen anonim ad olarak değerlendirilebilir.
Süreç, demokratikleşmeye doğru atılan adımlar silsilesi olarak nitelendirildiği için
“bahar” sözcüğü ile ifade edilse de devrik liderler açısından aynı durumun söz konusu
olmadığı görülmektedir. Nitekim incelemelerde hiç “bahar” ifadesiyle karşılaşılmamıştır.
 Üç metin genel olarak karşılaştırıldığında Kaddâfî’nin konuşmasının doğaçlama olduğu,
bu nedenle daha coşkulu bir atmosfer oluşturduğu dikkati çekmiştir. İçerdiği coşku ve
heyecandan bazen konuşmada dil sürçmeleri ve takılmalar yaşandığı gözlenmiştir. Diğer
iki konuşma da lehçe sızmalarına rastlanmasına rağmen Kaddâfî, konuşmasını neredeyse
tamamen Libya lehçesi ile icra etmiştir.
 Ele alınan metinlerin siyasi olmalarından dolayı bazı sloganlar içerdiği tespit edilmiş olup
aşağıdaki tabloda bu sloganlara yer verilmiştir.
Tablo 6. Konuşmalarda öne çıkan slogan ve coşku ifadelerine örnekler
Slogan ve coşku ifadeleri
Zeynel Âbidîn
(Yaşasın Tunus, yaşasın halkı, yaşasın cumhuriyet!)
Hüsnü
Mübarek
(Vatan bâki, kişiler geçicidir ve soylu Mısır ilelebet yaşayacaktır!)
Muammer
Kaddâfî
(Hareket vakti geldi; ilerleme vakti geldi; zafer vakti geldi)
International Journal of Science Culture and Sport (IntJSCS) August 2015
Copyright©IntJSCS (www.iscsjournal.com) - 512
(Dönüş yok!)
(İleri! İleri! Devrim! Devrim!)
 Bahsi geçen dört metinde bazı ortak mesajların cümleler aracılığıyla güçlü bir şekilde
vurgulandığı dikkat çekmiştir. Aşağıdaki tablo bu bağlamda incelenebilir.
Tablo 7. Konuşmalarda öne çıkan ortak mesaj içeren cümleler ve içerdiği mesajlar
Kucaklayıcılık
(Tunus içinde ve dışında olan herkese hitap ediyor; tüm Tunuslu erkek
ve kadınların diliyle konuşuyorum)
(Zeyne-l Âbidîn)
(Sizi anladım; herkesi anladım)
"
(Mübarek)
(Bugün konuşmamda çiftçi olsun işçi olsun; Müslüman olsun Kıptî
(Mısırlı Hristiyan) olsun; genç olsun yaşlı olsun, halkımın tüm
evlatlarına doğrudan hitap ediyorum)
İşbirliği/Uzlaşı/Vaat (Zeyne-l Âbidîn)
(Bugünden itibaren siyasi ifade özgürlüğüne açığız)
(Mübârek)
(Son birkaç günde yaşanan olaylar, halk ve yönetim olarak hepimizi
kaos ve istikrar arasında seçim yapmakta yükümlü kılıyor)
Meydan
okuma/Tehdit
(Muammer Kaddâfî)
(Kutsal ilerleme işaretini vermeden önce kendinizi kurtarın)
(Muammer Kaddâfî)
(Katar’daki kardeşlerimiz! Sağ olun, var olun. Beraber yedik içtik,
aramızdaki kan ve kardeşlik bağının sonu bu mu olacaktı? …
Pişmanlığın fayda vermeyeceği günde pişman olacaksınız. Evi camdan
olanlar başkasını taşlamasın. Siz kim oluyorsunuz?)
Special Issue on the Proceedings of the 4th ISCS Conference – PART B August 2015
Copyright©IntJSCS (www.iscsjournal.com) - 513
 Konuşmalarda İslam dinine ait motiflere de rastlanmıştır. Örneğin Zeyne-l Âbidîn,
konuşmasına “ (Bismillahirrahmanirrahim)” ifadesi ile başlamıştır.
Muammer Kaddâfî ise konuşma arasında tekbir olarak tabir edilen “ ” ifadesini
kullanmanın yanı sıra konuşma esnasında Allah lafzını kullanmıştır.
 Son olarak Kaddâfî’nin konuşma metninde geçen bir atasözü de kültürel bir unsur olarak
değerlendirilebilir: (Evi camdan olan başkasını
taşlamasın).
Sonuç
Araştırma sonucunda, ele alınan konuşmalar sözcük düzeyinde incelenmiş olup yakın ve
karşıt anlamlı sözcüklerin vurgu ve kucaklayıcılık ifade etmek amacıyla yan yana kullanıldığı
dikkatleri çekmiştir. Ayrıca konuşmalarda geçen ad, deyim aktarmaları ve kişileştirme
sanatlarına yer verilmiş olup; öne çıkan imge ve tasarımlar ortaya konulmuştur. Metin ve
cümle düzeyinde ise metni etkileyen siyasi durum, lider imajı vb. öğeler göz önünde
bulundurularak metni anlamlandırmada bunların yeri ele alınmış ve metinde geçen belli ortak
mesajlar içeren cümleler, sloganlar ve dini, kültürel öğeler ortaya konulmuştur.
KAYNAKLAR
Aksan, D. (2009). Anlambilim (5. Baskı). Ankara: Engin.
Altun, M. (2004). Eski metinlerde bir semantik inceleme örneği: Hikmet-Nâme. Sakarya
Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7: 113-126.
Bilgegil, K. (1989). Edebiyat bilgi ve teorileri (2. Baskı). İstanbul: Enderun.
Bilgin, M. (2009). Siyaset ve üslûp. Ankara: Türkiye Büyük Millet Meclisi Araştırma
Merkezi.
Dersan Orhan, D. (2013). Ortadoğu’nun krizi: Arap Baharı ve demokrasinin geleceği. Atılım
Sosyal Bilimler Dergisi, 3(1-2): 17-29.
Günay, D. (2007). Metin Bilgisi. İstanbul: Multilingual.
Güngör, S. (2014). Türk siyasetinde dil kullanımı: siyasal parti liderlerinin TBMM grup
konuşmalarında siyasal söylem analizi. Yasama Dergisi, 26: 65-88.
Gürkan, D., Durgun, B. (2012). Arap Baharı ve Libya: tarihsel süreç ve demokratikleşme
kavramı çerçevesinde bir değerlendirme. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler
Enstitüsü Dergisi, 15: 61-90.
Külekçi, N. (2011). Açıklamalar ve örneklerle edebi sanatlar (5. Baskı). Ankara: Akçağ.
Oğuzlu, T. (2011). Arap Baharı ve yansımaları. Ortadoğu Analiz, 3(36): 8-16.
Sancak, Y. (2008). Arap dili temelinde söz anlam ilişkisi. Ankara: Aktif.
International Journal of Science Culture and Sport (IntJSCS) August 2015
Copyright©IntJSCS (www.iscsjournal.com) - 514
Tok, V. A. (2011). Edebî sanatlar ansiklopedisi. Konya: Literatürk
Umar, A. M. (1998). Ilmu’d-dilâle. Kahire: Âlemu’l-Kutub.
Van Dijk, T. A. What is political discourse analysis? 20 Mayıs 2015 tarihinde erişildi.
http://discourses.org/OldArticles/What%20is%20Political%20Discourse%20Analysis.pdf
Hüsnü Mübarek’in konuşma videosu, 14.05.2015 tarihinde erişildi.
https://www.youtube.com/watch?v=hieZso8dSeg
Hüsnü Mübarek’in konuşmasının yazılı metni, 14.05.2015 tarihinde erişildi.
http://ara.reuters.com/article/topNews/idARACAE7101N520110202
Muammer Kaddafi’nin konuşma videosu, 14.05.2015 tarihinde erişildi.
https://www.youtube.com/watch?v=69wBG6ULNzQ
Zeynel Abidin’in konuşma videosu, 14.05.2015 tarihinde erişildi.
https://www.youtube.com/watch?v=2AQm45CGcHo