Hilal OYTUN ALTUN
ARAPÇA ALINTI KELİMELERİN KAZAK TÜRKÇESİNE UYARLANMASI
Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 2015 Bahar (22), 167-201
ARAPÇA ALINTI KELİMELERİN KAZAK TÜRKÇESİNE
UYARLANMASI
Hilal OYTUN ALTUN
Özet: Arapça alıntı kelimeler Kazak Türkçesinde sesbilgisel olarak düzeltilir. Bu
ses değişmelerinden en karakteristik görüneni Arapça alıntı kelimelerdeki uzun
ünlülerin Kazak Türkçesinde düzenli olarak kısalmasıdır. Kısalma olayı bazen
kelimede öndamaksıllaşma ve telafi türemeleri gibi seslik iz bırakmaktadır.
Kazak Türkçesinde ünlü uyumu bulunduğundan Arapça alıntı kelimelerde ünlü
uyumu esasında benzeşme gerçekleşmiştir. Ayrıca Kazak Türkçesi, Türkiye
Türkçesinde ünlü uyumunu durdurucu etki yapan öndamaksıl parçacıkları
(opaque segment) artdamaksıllaştırmayı tercih etmektedir.
Artdamaksıllaştırılmamış bu parçacıkların birkaç kelimede opaque olduğu da
görülmektedir. Ses sıralaması Kazak Türkçesi sesbilgisi için uygun olmayan
Arapça alıntı kelimeler önseste, içseste ve sonseste ünlü türemesi veya ünsüz