KAFİYE TARİFLERİ

1-) İlmi nahvin tarifi nedir?
Cevap: İlmi Nahvin Tarifi: و هو علم يعرف به احوال الكلمة العربية من حيث الإعراب و البناء
Mu’reb ve mebnilik cihetinden Arabi kelimelerin halleri kendisi ile bilinendir.

2-) Kelimenin tarifi nedir?
Cevap: Müfred mana için vaz olunan lafızdır.

3-) Kelamın luğavî ve ıstılahî tarifleri nedir?
Cevap: Kelam lugatde: ما يتكلم به قليلا كان او كثيرا Az veya çok kendisi ile konuşulandır.
Istılahde ise kelam: ما تضمن كلمتين بالإسناد İsnad sebebiyle iki kelimeyi tezammün edendir.

4-) Mu’reb nedir: المركب الذى لم يشبه مبنى الأصل Mebniyi asla benzemeyendir.

5-) İrab nedir? Amil nedir?
Cevap: İrab : ما اختلف اخره به ليدل على المعانى المعتورة عليه Mu’reb üzerine gelen manalar
( failiyyet, mefuliyyet, izafet ) üzereine delalet etsin için hareke ve harf sebebiyle ahiri değişen isimdir.
Amil: ما به يتقوم المعنى المقتضى للإعراب İğrabı iktiza edici mana ancak kendisi sebebiyle meydana gelendir.

6-) Gayrı munsarıf nedir?
Cevap: ما فيه علتان من تسع او واحدة منها تقوم مقامهما
Kendisinde dokuz illetten iki illet veya iki illet makamına kaim bir illet bulunandır.

7-) Adil nedir?
Cevap: عدل: خروجه عن صيغته الأصلية تحقيقا او تقديرا Hakikaten veya taakdiran ismin asli sığasından çıkarılmasıdır.

8-) Ucme nedir?
Cevap: كون اللفظ مما وضعه غير العرب عجمه: Arabların gayrısının vaz etmiş olduğu lafızdır.

9-) Merfuâtın tarifi nedir? Failiyyet alametleri nelerdir?
Cevap: هو ماشتمل على علم الفاعلية Failiyyet alametleri üzerine şamil olan isimdir. Failiyyet alametleri ise: zamme, vav ve eliftir.

10-) Failin ta’rifi nedir?
Cevap: Fail: و هو ما اسند اليه الفعل او شبهه و قدم عليه على جهة قيامه به
Fiil veya şibi fiilin fail ile kıyamı cihetine binaen isim üzerine takdim olunup, fiil veya şibi fiil kendisine isnad olunandır.

11-) Naibi fail nedir?
Cevap: Naibi Fail:كل مفعول حذف فاعله و اقيم هو مقامه
Faili hazf edilip kendisi fail makamına getirilen her mefuldür.

12-) Mübteda nedir?
Cevab: هوالاسم المجرد عن العوامل اللفظية مسندا اليه اوالصفة الواقعة بعد حرف النفى و الف الإستفهام رافعة لظاهر Zahiri failini raf eder olduğu halde istifham elifi ve harfi nefiden sonra vaki olan sıfat veya Müsnedün ileyh olduğu halde lafzı amillerden soyulan isimdir.

13-) Haber nedir?
Cevap: Haber: هو المجرد المسند به المغاير للصفة المذكورة Mübtedanın tarifindeki mezkür sıfata zıt müsnedün bih olup lafzı amillerden soyulan isimdir.

14-) Münada nedir?
Cevap: Münada: وهو المطلوب اقباله بحرف نائب مناب ادعو لفظا او تقديرا Lafzan veya takdiran edû fiili makamına kaim bir harf ile dönmesi talep olunandır.

15-) Terhım nedir?
Cevap: Terhım: وهو خذف فى اخره تخفيفا Hafiflik için münadanın ahirinde hazf yapmaktır.



16-) İzmar ala şeridatit tefsir nedir?
Cevap: Tarifi: وهو كل اسم بعده فعل او شبهه مشتغل عنه بضميره او متعلقه لو سلط عليه هو او مناسبه لنصبه Her bir isim ki ! kendisinden sonra fiil veya şibi fiil olup, o fiil veya şibi fiil de isme raci zamirde amel etmekle o isimden yüz çevirmiş olup, şayet ofiil veya şibi fiil veya mana cihetinden benzerleri o ismin başına getirilse o ismi nasb eder durumda olmasıdır.

17-) Tahzir nedir
Cevab: Tahzir: وهو معمول بتقدير اتق تحذيرا مما بعده او ذكر المحذر منه مكررا Muhazzerun minh mükerrer olduğu halde zikr olunan veya ma ba’diden korkutmak için ittekı fiilinin gizlenmesiyle ma’mul olandır.

18-) Hal nedir? Amili nedir?
Cevap: Hal: ما يبين هيئة الفاعل او المفعول به لفظا او معنى Lafzan veya ma’nen olduğu halde fail veya mefulü bihin halini beyan edendir.

19-)Temyiz nedir?
Cevap: Temyiz: ما يرفع الإبهام عن ذات مذكورة او مقدرة Mezkür veya mukadder zattan kapalılığı kaldırandır.

20-) Müstesna kaç kısımdır?
Cevap: Müstesna iki kısımdır.
a- Müstesnayı muttasıl olur:
هو المخرج عن متعدد لفظا او تقديرا بالا ا و احدى اخواته İlla ve ilanın kardeşlerinden biri ile adedlenicinin adedinden çıkarılandır.
b-Müstesnayı munkatı olur. هو المذكور بعدها غير مخرج Adedlenicinin adedinden çıkarılmadğı halde illa veya ilanlın kardeşlerinden sonra zikrolunandır.

21-) İzafet kaç kısımdır? Tarifleri nelerdir?
Cevap: İzafet iki kısımdır.
a- İzafeti maneviye olur:ان يكون المضاف غير صفة مضافة الى معموملها Muzaf ma’mülüne muzaf olan sıfat olmamaktır.
b-İzafeti lafzıyye olur. Tarifi:ان يكون المضاف صفة مضاقة الى معمولها Muzaf ma’mülüne muzaf olan sıfat olmaktır.

22-) Te’kid nedir?
Cevap: Te’kid:تابع يقرر امر المتبوع فى النسبة او الشمول Nisbet veya şümülde metbunun işini kararlaştıran tabidir.

23-) Bedel nedir?
Cevap: Bedel:تابع مقصود بما نسب الى المتبوع دونه Metbusuz metbuna nisbetle kasd olunandır.

24-) Mebni nedir?
ما ناسب مبنى الأصل او وقع غير مركب Mebni asla benzeyen veya gayrı mürekkeb olduğu halde vakı olandır.

25-) Muzmer (zamir) nedir?
ما وضع لمتكلم او مخاطب او غائب تقدم ذكره لفظا او معنا او حكما Lafzan veya ma’nen veya hükmen zikri tekaddüm eden mütekellim veya muhatab veya ğaib için vaz olunandır.

26-) Esmai işaret nedir?
ما وضع لمشار اليه Müşarun ileyh için vaz olunandır.

27-) İsmi mevsul nedir?
ما لا يتم جزائ الا بصلة وعا ئد Cüz cihetinden tamam olmayıp ancak sılesi ve aidi ile beraber olandır.

28-) Esmai efal nedir?
ما كان بمعنى الامر او الما ضى Mazi veya emir manasına olandır.

29-) Esvaat nedir?
كل لفظ حكى به صوة او صوت به للبها ئم Kendisi ile ses hikâye olunan veya hayvanata seslenilendir.

30-) Mürekkebaat nedir?
كل اسم من كلمتين ليس بينهما نسبة Aralarında nisbet olmayan iki kelimeden meydana gelen isimdir.


31-) Kinaye nedir?
وهو ان يعبر عن شيئ معين بلفظ غير صريج في الدلا لة عليه لغرض من الاغراض
Maksatlardan bir maksat için kendisi üzere delalette sarih (açık) olmayan bir lafızla muayyen bir şeyden tabir etmektir.

32-) Ma’rife ve nekre nedir?
ما وضع لشيئ بعينه Muayyen bir şey için vaz olunandır.
Nekre: ما وضع لشيئ لا بعينه Muayyen olmayan bir şey için vaz olunandır.

33-) Alem nedir?
ما وضع لشيئ بعينه غير متنا ول غيره بوضع واحد Bir vazı ile başkasına şamil olmayıp muayyen bir şey için vaz olunandır.

34-) Esmai aded nedir?
ما وضع لكمية آحا د الا شياء Eşyanın fertlerinin miktarı için vaz olunandır.

35-) Müzekker ve müennes nedir?
Müzekker:
ما لحق اخره واو مضموم ما قبلها او ياء مكسور ما قبلها ونون مفتوحة ليدل على ان معه اكثر منه Müfredi ile beraber müfredinden daha çoğu üzerine delalet etsin için Müfredinin ahirine makabli mezmum vav veya makabli meksur ye ve meftuh nun bitişendir.

Müennes: فيه علامة التأ نيث لفظا او تقديرا ما Lafzan veya takdiran kendisinde müenneslik alameti bulunandır.
Müennesi hakiki: ما باذ ا ئه ذكر من الحيوان Karşısında hayat sahiplerinden bir müzekker olandır.
Müennesi lafzı: باذ ا ئه ذكر من الحيوان ما ليس Karşısında hayat sahiplerinden bir müzekker olmayandır.

36-) Tensiye ve cemi nedir?
Tensiye: ما لحق اخره الف او ياء مفتوح ما قبلها و نون مكسورة ليدل على ان معه مثله من جنسه Müfredinin cinsinden müfredinin misli ile beraber delalet etsin için müfredinin ahirine makabli meftuh elif ile ya ve meksur nun bitişendir.
Cemi: ما دل على احاد مقصودة بحروف مفرده بتغير ما
Değişmelerden bir değişme ile müfredinin harfleri ile kasd olunan fertler izerine delalet eden isimdir.

37-) Cemi müennes salim nedir?
ما لحق اخره الف و تاء

38-) Masdar nedir?
اسم الحدث الجارى على الفعل

39-) İsmi fail nedir?
ما اشتق من فعل لمن قام به بمعنى الحدوث

40-) İsmi meful nedir?
ما اشتق من فعل لمن وقع عليه

41-) Sıfatı müşebbehe nedir?
ما اشتق من فعل لازم لمن قام به بمعنى الثبوت

42-) İsmi tefdıl nedir?
لموصوف بزيادة على غيره ما اشتق من فعل

43-) Fiil nedir?
ما دل على معنى فى نفسه مقترن با حدالازمنة الثلا ثة

44-) Fiili mazi ve fiili müzari nedir?
Mazi: زمان قبل زمانك ما دل على
Müzari:ما اشبه الاسم باحد حروف نايت لوقوعه مشتركا وتخصيصه با سين او سوف

45-) Emir nedir?
صيغة يطلب بها الفعل من الفاعل المخاطب بحذف حرف المضارعة


46-) Meçhül fiil nedir?
فعل ما يسم فاعله هو ما حذف فاعله

47-) Müteaddi ve lazım fiil nedir?
Müteaddi: ما يتوقف فهمه علي متعلق
lazım ما لا يتوقف فهمه علي متعلق

48-( Efali kulüb nedir?
وهي أفعال دالة على فعل قلبي داحلة على المبتدء والخبر ناصبة أيهما على المفعولية

49-) Efali nakısa nedir?
ما وضع لتقريرالفاعل على صفة

50-) Efali mukarebe nedir?
ما وضع لدنو الخبر رجاء او حصولا او اخذا فيه

51-) Fiili teaccüb nedir?
ما وضع لانشاء التعجب

52-) Ef’âli medih ve zem nedir?
ما وضع لانشا ء المدح او ذم

53-) Harf nedir?
ما دل على معنى في غيره

54-) Harfi cer nedir?
ما وضع للافضاء بفعل او معناه الى ما يليه

55-) Tenvin nedir?
نون ساكنة تتبغع حركة الاخر لا لتائكيدالالفعلظ