Tesniye/İkil kelime ve irabı

TESNİYE VE İRABI
(ref=ötre , nasb=üstün ve cer=esre hali)

Tek varlığı gösteren isme müfret, iki varlığı gösteren isme de tensiye denir. isimleri tensiye yapmak için sonlarına ref halinde (ان ), nasb ve cer halinde (ين ) getirilir.
Tensiye isimlerin sonundaki ن harfi her zaman esreli, nasb ve cer halinde ى harfi de cezimli ve öncesi üstün olur. Cemi müzekker salim’le karıştırılmaması için buna dikkat etmek gerekir.
ولد -> ولدان (ولدين)
يوم -> يومان (يومين)
مدرسة -> مدرستان (مدرستين)

Bir isim tensiye yapılırken şunlara dikkat edilir:

1-Sonundaki elif harfi vav harfinden çevrilmiş olan bir isim tensiye yapılırken, elif ا tekrar vav و harfine dönüşür.
عصا -> عصوان (عصوين)
2-Sonundaki elifin aslı ya ise, yahut ismin harfleri 3’ten fazla ise, elif ا harfi ya ـيـ harfine dönüşür.
فتى -> فتيان ( فتيين )
مستشفى -> مستشفيان ( مستشفيين )
3-Sonu uzun elif (Elif-i Memdude) ile biten müennes isimler tensiye yapılırken, sonundaki hemze ء harfi vav و harfine dönüşür.
صحراء -> صحراوان ( صحراوين )
4- أب ve اخ İsimleri tensiye yapılırken mahzuf olan vav harfleri geri gelir.
أب -> ابوان ( ابوين )
اخ -> اخوان ( اخوين )

Konular