Arapça Cümle Yapısı

A- Arapça cümlelerin gramer yönünden iki kısma ayrıldığını görürüz.
1-İsim Cümlesi
2-Fiil Cümlesi

1-İsim Cümlesi:
Arapça’da isim cümlesi en basit şekilde ifade edersek; isimle başlayan cümledir.

Örnek:
البَيْتُ كَبِيرٌ Ev güzeldir.

Kurallar:
a) İsim cümlesini oluşturan iki temel unsur bulunmaktadır: Mübteda ve Haber
b) Mübteda genel olarak cümlenin başında yer alır.
c) Mübteda Türkçe’deki cümle yapısının öznesi durumundadır.
d) Mübteda isim olduğu gibi, işaret, şahıs vb. olabilir.
Örnek:
أَنَا مُعَلِّمٌ Ben öğretmenim.
هَذَا خُبْزٌ Bu ekmektir.
هُوَ عَالِمٌ O bilgindir.
e) Mübteda genelde ma’rifedir.
f) Habere gelince genellikle isim cümlesinin sonunda gelir.
g) Haber, mübtedayı nicelik ve nitelik bakımından ifade eder. Türkçedeki cümle yapısının yüklemi durumundadır.
Örnek:
القَلَمُ طَوِيلٌ Kalem uzundur.
الطَّالِبُ زَكِيٌّ Öğrenci zekidir.
Bu örnekte زَكِيٌّ kelimesi الطَّالِبُ kelimesinin ne ve nasıl olduğunu nitelemiştir. Yüklem vazifesi yapmıştır.
h) Mübteda, haber daima merfudurlar.
i) Haber müfret olduğu gibi, mürekkep te olabilir. Bir başka ifade ile haber tek bir kelimeden olduğu gibi birkaç kelimeden de oluşabilir.
Örnek:
الرَّجُلُ فِي الدَّارِ Adam evdedir.
الأُسْتَاذُ دَخَلَ الصَّفَّ Öğretmen sınıfa girdi.
j) Haber isim cümlesi de, fiil cümlesi de olabilir.
Örnek:
الأُسْتَاذُ خَرَجَ مِنَ الصَّفِّ Hoca sınıftan çıktı.
التَّاجِرُ أَمْوَالُهُ كَثِيرَةٌ Tüccarın malları çoktur.
k) İsim cümlesinde haber mübtedaya uymak zorundadır. Bu uyum müfret, tesniye ve cemiliktedir.
l) Haber ile sıfatı bir birine karıştırmamamız gerekir. Tercümelerde dikkat etmeliyiz. Sıfat tamlaması kuruluş bakımından isim cümlesine benzer. Ancak sıfat tamlamasında her iki unsurda marife veya her iki unsurda nekredir.
Örnek:
البَيْتُ كَبِيرٌ Ev büyüktür.
Örneğimiz isim cümlesidir. Ancak البَيْتُ الكَبِيرُ ve بَيْتٌ كَبِيرٌ Büyük ev/Büyük bir ev belirtili ve belirtisiz sıfat tamlamasıdır.