Hemzenin Yazılışı - Hemzenin Halleri


HEMZENİN YAZILIŞI: (كتابة الهمزة)
1) Kelime Başında:

a) Hemzenin harekesi fetha veya zamme ise elif üzerine yazılır:
أرنب - أم - أمر

b)Kelime başında hemzenin harekesi kesra ise, hemze, elif harfinin altına konur:
إمرأة - إنسان – إكرام



2)Kelime Ortasında:

a)Hemzeden önceki harf fethalı, hemze de sakin veya fethalı ise, hemze elif üzerine yazılır:
سأل - قرأت - ثأر

b)Hemze fethalı, bir önceki harf zammeli veya kesralı olursa önceki harfin harekesine uygun destek üzerine yazılır:
مؤنث - جئت - بؤس

c)Hemze, elif ile zamir arasında bulunursa (mütekellim "yâ"sı hariç "ي") kesralı ve zammeli olduğunda kendi harekesine uygun destek üzerine, fethalı olduğunda ise desteksiz hemze (ء) şeklinde yazılır.
أعداؤه - أعداءه – أعدائه



3)Kelime Sonunda:

a)Hemzenin kendinden önceki harf sakinse desteksiz yazılır:
جاء - جزء - مقروء - مجىء

b)Hemzenin kendisinden önceki harf harekeli ise, kendisinden önceki harfin harekesine uygun destek üzerine yazılır:
دنؤ - قرأ - هنىء

Not: hemze ortada geldiği zaman, yazılışı hakkında şu kaidenin bilinmesinde fayda vardır: hemzenin harekesi ile kendisinden önceki harfin harekesi karşılaştırılır. Hangisi daha kuvvetli ise, hemze, o harekeye uygun destek üzerine yazılır. Harekenin en kuvvetlisi "kesra", sonra "zamme" ve "fetha"dır. En zayıfı ise "sukun" sayılır.



HEMZE-İ VASL VE KAT’ (همزة الوصل و القطع)

Hemze-i vasl: (همزة الوصل)
Elifu-l vasl da denilir. Kelime başında bulunur ve bu kelime yalnız geldiği zaman okunur, başka kelimeden sonra geldiğinde ise okunmadan atlanır.

Hemze-i vasl şu kelimelerde bulunur:
1- harf-i tarif ( ال )’in elifi:
المدرس - الطبيب
2- Sülasi fiillerin emr-i hazırlarının başındaki elifler:
اكتب - اجلس - اقرأ
3- Mezid fiillerin elif ile başlıyanlarının “if’al” (إفعال) babı hariç mazi, emr-i hazır ve masdarlarının başlarındaki elifler:
انتقل اقتربوا اجتماع
4- Bazı belirli kelimelerin başlarındaki elifler:
اسم – ابن – ابنة – امرؤ – امرأة – اثنان – اثنتان – است – ايمن، ايمُ

Hemze-i kat’: (همزة القطع)
Kelime başında bulunur. Öncesinde bir kelime gelse dahi bu hemze okkunnmadan geçilmez. Mutlaka telaffuz edilir.

أجمل - أحسن